วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร มาคลายข้อสงสัย พร้อมรู้จักให้มากขึ้นกัน !

ในเดือนมกราคมนี้ มีวันสำคัญอยู่วันหนึ่งก็คือ วันครูแห่งชาติ ซึ่งตรงกับวันที่ 16 มกราคมของทุกปี ก่อตั้งขึ้นเพื่อให้นักเรียนได้ระลึกถึงพระคุณของครูบาอาจารย์ ที่เปรียบเสมือนเป็นพ่อพิมพ์แม่พิมพ์ของชาติ ได้อบรมสั่งสอนลูกศิษย์มาตั้งแต่ยังเล็ก ทั้งนี้ ยังมีวันสำคัญที่เกี่ยวกับครูบาอาจารย์อีกวันหนึ่งก็คือ วันไหว้ครู ซึ่งจะจัดขึ้นในเดือนมิถุนายน บางคนอาจเกิดความสงสัยว่า วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร มีความสำคัญเหมือนกันหรือไม่ มีกิจกรรมอย่างไรกันบ้าง มาคลายข้อสงสัยกันเลยค่ะ

วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร ? มาดูความแตกต่างกันเลย

ก่อนที่เราจะได้คำตอบว่าวันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไรนั้น เรามาดูรายละเอียดของละวันกันก่อนเลยค่ะ ถ้าเข้าใจว่าวันครูกับวันไหว้ครู มีรายละเอียดที่ไม่เหมือนกันอย่างไร รับรองว่ามองเห็นความแตกต่างทั้งสองวันนี้อย่างแน่นอน มาเริ่มจากวันครูกันก่อนเลยค่ะ

สำหรับวันครูแห่งชาตินั้น เป็นวันที่กำหนดโดยกฎหมาย โดยกำหนดจากวันประกาศพระราชบัญญัติครูฉบับแรกในปี พ.ศ. 2488 ลงในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2488 ซึ่งจอมพล ป. พิบูลสงคราม คือผู้กำหนดให้วันที่ 16 มกราคม ของทุกปีเป็นวันครูแห่งชาติ และมีการจัดงานวันครูแห่งชาติครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ.2500 ณ กรีฑาสถานแห่งชาติ มาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งการจัดงานวันครูได้กำหนดเป็นหลักการให้มีอนุสรณ์งานวันครูแก่อนุชนรุ่นหลังทุกปี อนุสรณ์ที่สำคัญ ได้แก่

• หนังสือประวัติครู
• หนังสือที่ระลึกวันครู
• สิ่งก่อสร้างที่เป็นถาวรวัตถุ

นอกจากนี้ วัตถุประสงค์อีกอย่างหนึ่งที่กำหนดให้มีวันครูแห่งชาติก็คือ เพื่อส่งเสริมความสามัคคีและความเข้าใจอันดีของครูและประชาชน โดยจัดกิจกรรมในวันที่ 16 มกราคมของทุกปี ในวันนี้จะเป็นวันที่เหล่าบรรดาครูได้มาพบปะแลกเปลี่ยนเพื่อถ่ายทอดชีวิตของการเรียนการสอนเด็กๆ ในโรงเรียน ไม่ว่าจะเป็นวิชาการ ศิลปะ หรือดนตรี รวมถึงสวัสดิภาพของครูในปัจจุบันและอนาคต นอกจากนี้วันครูยังได้จัดขึ้นเพื่อประกอบพิธีระลึกถึงพระคุณครูบาอาจารย์ของตน ส่งเสริมสามัคคีระหว่างครู และความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน โดยการจัดงานวันครูได้มีการกำหนดให้จัดพร้อมกันทั่วประเทศ

วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร ? อีกหนึ่งประการที่วันครูกับวันไหว้ครูแตกต่างกันก็คือ สัญลักษณ์ เพราะสัญลักษณ์วันครูคือดอกกล้วยไม้ ซึ่งถูกประกาศให้เป็นดอกไม้ประจำวันครูขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2539 เนื่องจากดอกกล้วยไม้ความหมายคือ เป็นดอกไม้ที่ต้องให้ความสำคัญในการดูแลเอาใจใส่เป็นเวลานาน เพื่อให้ผลิดอกสวยงาม เปรียบเสมือนที่ครูต้องใช้เวลาอบรมสั่งสอนลูกศิษย์เพื่อบ่มเพาะทั้งวิชาความรู้และวิชาชีวิต เพื่อให้ศิษย์เติบโตไปเป็นอนาคตที่ดีของประเทศชาตินั่นเองค่ะ

กิจกรรมวันครูแห่งชาติ มีอะไรบ้าง ?

อีกสิ่งหนึ่งที่วันครูกับวันไหว้ครูมีความแตกต่างกันก็คือ กิจกรรมที่ทำในวันนั้นๆ ค่ะ โดยตัวอย่างกิจกรรมวันครูแห่งชาติที่จัดขึ้นในวันที่ 16 มกราคมของทุกปี จะมีดังนี้

• มีการจัดนิทรรศการแสดงผลงานของครู
• มอบรางวัลให้กับครูที่มีผลงานดีเด่น
• มีการจัดพิธีกรรมทางศาสนา
• จัดพิธีคารวะครูผู้สอนและระลึกถึงพระคุณของครู
• ทำกิจกรรมเพื่อสร้างความสามัคคีระหว่างผู้ประกอบวิชาชีพครู และนักเรียน ผู้ปกครอง เช่น การแข่งขันกีฬา หรือการจัดงานฉลองรื่นเริง เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังมีการกล่าวปฏิญาณตนของครูที่เข้าร่วมพิธีในวันครูแห่งชาติอีกด้วย โดยมีคำปฏิญาณดังนี้

1. ข้าจะบำเพ็ญตนให้สมกับที่ได้ชื่อว่าเป็นครู
2. ข้าจะตั้งใจฝึกสอนศิษย์ให้เป็นพลเมืองดีของชาติ
3. ข้าจะรักษาชื่อเสียงของคณะครู และบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม

วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร ? ชวนรู้จักกิจกรรมวันไหว้ครูให้มากขึ้น

ได้ทราบถึงรายละเอียดวันครูแห่งชาติกันไปแล้ว คราวนี้เรามาดูกิจกรรมของวันไหว้ครูบ้างค่ะ จะได้เห็นความแตกต่างระหว่างวันครูกับวันไหว้ครูชัดเจนยิ่งขึ้น วันไหว้ครูนั้นจะตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 2 ของเดือนมิถุนายนทุกๆ ปี โดยจะตรงกับช่วงเปิดภาคเรียนการศึกษาที่ 1 ของโรงเรียนส่วนใหญ่ อันเป็นธรรมเนียมปฏิบัติของสถานศึกษาที่จัดให้วันนี้เป็นวันไหว้ครู เพื่อให้นักเรียนได้ระลึกถึงครู และได้ทำกิจกรรมร่วมกัน ทั้งนี้ วันไหว้ครูก็เป็นธรรมเนียมที่ถือปฏิบัติกันมาตั้งแต่ พ.ศ. 2499 สมัย จอมพล ป. พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรี และประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ด้วย โดยได้กล่าวปราศัยว่า

“ที่อยากเสนอในตอนนี้ก็คือว่า เนื่องจากผู้เป็นครูมีบุญคุณ เป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าวันครูควรมี สักวันหนึ่งสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพ สักการะต่อบรรดาครูผู้มีพระคุณทั้งหลาย”

การไหว้ครูจึงเป็นธรรมเนียมปฏิบัติให้ลูกศิษย์ได้แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อครูผู้สอนวิชาความรู้ เปรียบเหมือนเรือที่พายไปส่งผู้โดยสารให้ถึงฝั่งฝัน ครูถือว่าเป็นอาชีพหนึ่งที่ได้รับการยกย่องจากสังคม เป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่ลูกศิษย์ ซึ่งเด็กๆ เหล่านี้จะกลายเป็นคนรุ่นใหม่ที่จะมาพัฒนาประเทศต่อไป ในสถาบันศึกษาตั้งแต่ชั้นปฐมวัยไปจนถึงระดับอุดมศึกษาจึงมักจัดงานไหว้ครูเพื่อให้ครูและศิษย์ได้พบปะกัน นอกจากจะมีพิธีไหว้ครูและมีการมอบพานไหว้ครูแล้ว ยังถือเป็นโอกาสอันดีที่นักเรียนได้พูดคุยและทำกิจกรรมดีๆ ร่วมกับครูอาจารย์อีกด้วย

กิจกรรมวันไหว้ครู มีอะไรบ้าง

วันไหว้ครูนั้น จะเป็นวันที่ลูกศิษย์พร้อมใจกันทำพิธีไหว้หรือบูชาครูเพื่อระลึกถึงพระคุณของครู ซึ่งการทำพิธีกรรมไหว้ครูนั้นนับว่าเป็นการแสดงความกตัญญูต่อครูอย่างหนึ่ง หรืออีกนัยหนึ่งคือการแสดงตนว่าขอเป็นลูกศิษย์ โดยมักจะมีการจัดงานและกิจกรรมในสถานศึกษาเป็นประจำทุกปี ซึ่งกิจกรรมหลักๆ ในวันไหว้ครูก็คือ พิธีไหว้ครูนั่นเองค่ะ โดยจะมีลำดับกิจกรรมดังนี้

1. ประธานพิธีจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย และนมัสการพระพุทธรูปที่โต๊ะหมู่บูชา
2. ประธานเริ่มพิธีการสวดมนต์
3. ผู้นำสวดกล่าวบทสวดบูชาครู 
4. ตัวแทนนักเรียนกล่าวคำปฏิญาณตน และตัวแทนนักเรียนแต่ละห้องนำพานมอบให้ครู

ในขณะที่สัญลักษณ์ของวันไหว้ครูนั้นคือ พานไหว้ครูและกรวยไหว้ครู ที่ประกอบด้วยดอกไม้ที่มีสัญลักษณ์ ดังนี้

• ดอกมะเขือ จะแสดงถึงการความอ่อนน้อมถ่อมตนของลูกศิษย์ที่มีต่อครู และพร้อมจะเรียนรู้วิชาต่างๆ ที่ครูมอบให้ ทั้งยังมีความหมายถึง การเจริญงอกงามได้ง่ายในทุกที่
• หญ้าแพรก จะแสดงถึงสติปัญญาของลูกศิษย์ที่สามารถเจริญงอกงามได้ไว
• ข้าวตอก จะแสดงถึงความมีระเบียบวินัย การรู้จักควบคุมตนเองของลูกศิษย์ เพราะถ้าไม่รู้จักควบคุมตนเองก็จะเป็นเพียงข้าวเปลือกที่ถูกคั่ว แต่เป็นข้าวตอกไม่ได้ 
• ดอกเข็ม จะแสดงถึงสติปัญญาอันแหลมคมของลูกศิษย์ ที่มากความรู้ที่ได้มาจากครู และทำให้ชีวิตสดชื่นเหมือนความหวานของดอกเข็มนั่นเองค่ะ

ด้วยเหตุนี้เราจึงต้องมีดอกไม้เพื่อใช้ในวันไหว้ครู เพราะนอกจากจะเป็นการระลึกถึงคุณครูบาอาจารย์ ที่สั่งสอนอบรมเรามาแล้วนั้น ดอกไม้เหล่านี้ยังเป็นเสมือนตัวแทนของเราที่บอกถึงความสำเร็จของชีวิตที่มีครูคอยอยู่เบื้องหลัง และในวันไหว้ครูก็มักจะมีกิจกรรมต่างๆ ให้ได้สนุกร่วมกัน เป็นการเสริมสร้างความรักความสามัคคีอีกอย่างหนึ่งของครูด้วยกันและครูกับลูกศิษย์ด้วยค่ะ

สรุปแล้ว วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร ?

• วันครูแห่งชาติจะจัดขึ้นในวันที่ 16 มกราคมของทุกปี แต่วันไหว้ครูจะจัดขึ้นในวันพฤหัสบดี ช่วงสัปดาห์ที่ 2 ของเดือนมิถุนายน
• กิจกรรมวันครูแห่งชาติคือ มีพิธีทางศาสนา ทำบุญให้กับครูอาจารย์ที่ล่วงลับไปแล้ว มีการจัดนิทรรศการแสดงผลงานครู มอบรางวัลให้กับครูที่มีผลงานดีเด่น ฯลฯ แต่วันไหว้ครูจะเป็นการทำพานดอกไม้และกรวยดอกไม้ไปไหว้ครูที่โรงเรียน
  สัญลักษณ์วันครูแห่งชาติคือดอกกล้วยไม้ แต่สัญลักษณ์วันไหว้ครูคือพานดอกไม้และกรวยดอกไม้ไหว้ครู ซึ่งประกอบด้วยดอกมะเขือ หญ้าแพรก ดอกเข็ม และข้าวตอก

Inspire Now ! : แม้ว่าวันครูกับวันไหว้ครูจะมีความแตกต่างกัน ทั้งในเรื่องของช่วงเวลาและกิจกรรมที่ทำในวันนั้นๆ แต่ทั้งสองวันนี้ล้วนมีวัตถุประสงค์เดียวกันคือ เพื่อให้ระลึกถึงความสำคัญของครูบาอาจารย์ที่ถือว่าเป็นพ่อพิมพ์แม่พิมพ์ของชาติ โดยเฉพาะครูในอุดมคติที่ถือว่าเป็นเบ้าหลอมอันสมบูรณ์ของศิษย์ เป็นผู้ขัดเกลาให้ศิษย์มีทั้งวิชาความรู้และมีทั้งวิชาชีวิต เมื่อครูได้เห็นว่าศิษย์ของตนประสบความสำเร็จ ก็เปรียบเสมือนว่าได้ส่งผู้โดยสารถึงฝั่งฝันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว หากมีเวลาว่าง ก็อย่าลืมไปเที่ยวหาครูบาอาจารย์ของตนเองบ้างนะคะ เพื่อที่จะได้คลายความคิดถึงต่อกัน และทำให้ท่านเกิดความภาคภูมิใจในตัวเรา และภาคภูมิใจในตนเองที่ได้หล่อหลอมศิษย์ของตนให้เป็นผู้มีความรู้และเป็นคนดีของสังคมนั่นเองค่ะ

DIY INSPIRE NOW คือแรงบันดาลใจของฉันใช่ไหม ? ได้ทราบแล้วว่า วันครูกับวันไหว้ครู ต่างกันอย่างไร ในวันครูและวันไหว้ครูปีนี้ ถ้าใครพอมีโอกาสก็อย่าลืมกลับไปเที่ยวหาครูอาจารย์ของตัวเองบ้างนะคะ ♡

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : thairath.co.th, thaipbs.or.th

Featured Image Credit : freepik.com/stockking