7 วิธีการปลูกผักไฮโดรโปรนิกส์ แบบ Step by Step ใครๆ ก็ปลูกได้ ปลูกเอง กินเอง ประหยัด สุขภาพดี !

เทรนด์ปลูกผักกินเองกำลังมาแรง แต่ถ้าใครเบื่อวิธีปลูกผักสวนครัวแบบเดิมๆ แต่อยากปลูกผักกินเองไม่ง้อร้านผักสดออนไลน์ ลองมาดู วิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ กันไหมคะ ในบทความนี้ DIYINSPIRENOW มีขั้นตอนการปลูกผักแบบไม่ใช้ดินหรือวิธีปลูกแบบไฮโดรโปรนิกส์ง่ายๆ ในภาชนะต่างๆ ถึง 7 รูปแบบมาฝากกัน ใครกังวลเรื่องมีพื้นที่น้อยก็หมดห่วงไปได้เลย เพราะแม้จะอยู่ในอพาร์ตเมนต์หรือคอนโดฯ ก็สามารถปลูกได้ ใช้งบไม่มากประหยัด แถมได้ผักสดสะอาดไว้กินเองยาวๆ ไปเลยค่ะ

ชวนดู วิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ แบบ Step by Step ทำตามได้ไม่ยาก มาปลูกผักกันเถอะ!

การปลูกผักแบบไฮโดรโปนิกส์คือ การปลูกผักโดยไม่ใช้ดิน แต่จะใช้น้ำในการปลูกเป็นหลัก โดยการผสมสารละลายที่มีธาตุอาหารสำคัญที่พืชใช้สำหรับการเจริญเติบโต ซึ่งการปลูกผักแบบนี้ มีมานานแล้วและถูกพัฒนาวิธีการปลูกมาเรื่อยๆ จนกระทั่งเป็นวิธีการปลูกผักที่แพร่หลายในปัจจุบัน โดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการปลูกผักที่กินใบ และใช้ระยะเวลาในการเก็บเกี่ยวไม่นาน เช่น ผักสลัดจำพวก เรดโอ๊ค กรีนโอ๊ค ร็อคเก็ต บัตเตอร์เฮด ผักกาดหอม เป็นต้น ซึ่งระยะเวลาในการเก็บเกี่ยวคือ 40 – 60 วัน ใครที่อยากมีผักสลัดไว้กินตลอด ก็มาดูวิธีปลูกกันได้เลยค่ะ

1. ปลูกในถาดปลูก

วิธีปลูกผักแบบไฮโดรโปรนิกส์วิธีแรกคือ การปลูกในถาดเพราะสำเร็จรูป ซึ่งเป็นวิธีที่ง่าย อุปกรณ์หาได้ถั่วไป โดยถาดเพาะนั้นสามารถซื้อได้ที่ตลาดขายต้นไม้หรือจะสั่งออนไลน์ก็ได้เช่นกัน ทั้งยังได้ผักในปริมาณมากอีกด้วย

อุปกรณ์ :

1. ถ้วยเพาะสำเร็จรูป 
2. ฟองน้ำสำหรับเพาะเมล็ด 
3. กรรไกร
4. คัตเตอร์
5. ถาดรองใส่น้ำ
6. เมล็ดพันธ์ุผักที่ต้องการ

วิธีการ :

1. ตัดฟองน้ำเป็นขนาด 1X1 นิ้ว ตามจำนวนถ้วยเพาะที่ต้องการปลูก จากนั้นกรีดตรงกลางของฟองน้ำไขว้เป็นรูปกากบาทสำหรับการนำเมล็ดลงไปปลูก โดยไม่ต้องกรีดลึกมาก  (หากซื้อฟองน้ำเพาะเมล็ดสำเร็จก็ไม่ต้องกรีดฟองน้ำเองค่ะ)
2. นำฟองน้ำกดลงในน้ำจนชุ่ม 
3. นำเมล็ดพืชวางในช่องที่กรีดไว้ของฟองน้ำ 

4. นำเอาฟองน้ำที่มีเมล็ดพืชอยู่ลงวางในถาดเพาะสำเร็จรูป 

5. จากนั้นนำถาดเพาะมาวางในถาดที่ใส่น้ำรองเอาไว้ จนกว่าเมล็ดจะงอกเป็นต้นกล้า 

6. เมื่อเมล็ดงอกเป็นต้นกล้า ให้ใส่สารละลายธาตุอาหารพืชแบบเจือจางผ่านรากผักในถาดเพาะ เพื่อช่วยให้รากแข็งแรง 

7. เมื่อรากแข็งแรง มีอายุประมาณ 2 – 3 สัปดาห์ จึงย้ายต้นกล้าไปยังแปลงปลูกอีกครั้ง หรือทิ้งไว้ในถาดแบบนี้ แล้วดูแลเรื่องน้ำกับอาหารพืชต่อไป จนผักของเราโตพอที่จะเก็บกินก็ได้เช่นกันค่ะ

2. ปลูกในกล่องพลาสติกเหลือใช้

กล่องพลาสติกหรือกล่องอาหารที่เราได้จากการสั่งอาหารกลับบ้านหรือสั่งแกรบนั้น ก็สามารถเอามาปลูกผักได้เหมือนกันนะคะ แต่จะต้องเป็นกล่องอาหารที่มีก้นลึกเล็กน้อย เพื่อที่จะได้มีพื้นที่ใส่น้ำที่ผสมสารอาหารอยู่ เป็นวิธีการรีไซเคิลกล่องพลาสติกโดยไม่ต้องทิ้งไปเปล่าๆ และสามารถนำเอามาใช้ประโยชน์ได้ค่ะ

อุปกรณ์ :

1. กล่องพลาสติกสองอันที่สามารถซ้อนกันได้ ที่ล้างสะอาดแล้ว 
2. ใยสังเคราะห์
3. ใยมะพร้าว
4. ที่เจาะรู อาจจะใช้สว่านหรือตะปูก็ได้ 
5. เชือก 
6. ปุ๋ย A – B สำหรับปลูกผักไฮโดรโปนิกส์
7. เมล็ดผักที่ต้องการ

วิธีการ :

1. เริ่มจากการเจาะรูกล่องพลาสติก 1 อัน ประมาณ 6 รู จากนั้นนำเอาเชือกมาร้อยไว้แต่ละรู ให้เชือกห้อยลงด้านล่าง
2. ผสมปุ๋ย A – B กับน้ำลงในกล่องพลาสติกอีกอันที่เตรียมไว้ 
3. นำใยสังเคราะห์ที่ชุบน้ำจนชุ่มแล้วใส่ลงไปบนกล่องพลาสติกที่ทำการร้อยเชือกไว้ จากนั้นวางเมล็ดพันธุ์ลงไป และนำเอาขุยมะพร้าวมากลบทับอีกครั้ง 
4. นำเอาไปวางซ้อนบนกล่องที่ผสมสารอาหารเอาไว้ โดยให้เชือกหย่อนลงในน้ำเพื่อทำการดูดสารอาหารไปเลี้ยงเมล็ดผัก
5. นำเอาไปวางไว้ในบริเวณที่มีแสงแดดรำไร ถ้าน้ำลดหมั่นเติมน้ำ จนกว่าผักจะเริ่มโตในที่สุด

3. ปลูกในขวดน้ำ

วิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์แบบแรกคือการปลูกในขวด วัสดุหาง่าย ไม่ต้องลงทุนเยอะ แถมยังไม่ต้องพิถีพิถันมาก เป็นขั้นตอนการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ที่เหมาะกับมือใหม่ค่ะ ซึ่งทีม DIYINSPIRENOW ก็ใช้วิธีนี้ในการปลูกผักกินเองเหมือนกัน ลองดูวิธีการกันค่ะ

อุปกรณ์ :

1. ขวดน้ำพลาสติก
2. กระบอกฉีดน้ำ
3. กระดาษทิชชู่
4. ปุ๋ย A – B สำหรับปลูกผักไฮโดรโปนิกส์
5. ถาดเพาะเมล็ด
6. เมล็ดพันธุ์ผัก
7. แผ่นฟองน้ำ
8. กรรไกร
9. กระบอกฉีดยา
10. กระดาษ A4
11. เทปใส

วิธีการ :

1. วางเมล็ดพันธุ์วางลงบนกระดาษทิชชู่แล้วนำไปใส่ถาดเพาะเมล็ดพรมน้ำให้ชุ่ม นำไปวางในที่ทึบแสง ระหว่างนี้ต้องหมั่นทำให้กระดาษชุ่มน้ำเสมอ
2. เมื่อเมล็ดเริ่มมีรากงอก ให้ย้ายเมล็ดพันธุ์ไปวางบนแผ่นฟองน้ำที่ตัดเป็นขนาด 1 x 1 นิ้ว พรมน้ำให้ชุ่ม ตัดตรงกลางเป็นกากบาท จากนั้นวางเมล็ดให้รากทะลุลงไป

3. ผสมปุ๋ย A – B ในขวดพลาสติกรอไว้ก่อน อัตราส่วนผสมคือ 5 มล. ต่อน้ำ 1 ลิตร ตัดส่วนบนของขวดออกแล้วหันฝาขวดลงไปในขวดเพื่อเตรียมพื้นที่วางฟองน้ำ

4. เมื่อรากแข็งแรงดีแล้ว ทำการย้ายต้นกล้าที่เราปลูกบนฟองน้ำชุ่มๆ ใส่ลงไปในขวดพลาสติกที่ผสมสารละลายปุ๋ยเอาไว้ โดยให้รากจุ่มน้ำพอดี

5. หมั่นดูแล เติมน้ำให้ได้ระดับพอดีกับราก และวางไว้ในที่มีแสงและอากาศถ่ายเท จนกระทั่งผักเติบโตในที่สุด

4. ปลูกในราง

สำหรับวิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ในรางนั้นไม่ยากอย่างที่หลายคนคิดและไม่จำเป็นต้องใช้ระบบปั๊มน้ำก็สามารถปลูกได้ แต่อาจต้องมีพื้นที่ในแนวยาวเพื่อหาตำแหน่งสำหรับวางรางปลูกผักของเราค่ะ

อุปกรณ์ :

1. เมล็ดพันธุ์ผัก
2. ถาดเพาะเมล็ด
3. ทิชชู่
4. เพอร์ไลท์ หรือ เวอร์มิคูไลท์
5. กระถางเพาะเมล็ด
6. รางสำหรับปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ความยาว 1.5 เมตร
7. ปุ๋ย A – B

วิธีการ :

1. ทำการเพาะเมล็ดก่อนโดยวางเมล็ดผักลงบนกระดาษทิชชู่ชุ่มน้ำ จากนั้นวางไว้ในที่ทึบแสง
2. เมื่อรากแก้วเริ่มงอกแล้ว ย้ายเมล็ดผักมาปลูกในกระถางที่รองด้วยเพอร์ไลท์หรือเวอร์มิคูไลท์ จากนั้นหมั่นรดน้ำให้ชุ่ม 
3. ผสมปุ๋ย A – B อัตราส่วน 5 มล. ต่อน้ำ 1 ลิตร จากนั้นเติมน้ำที่ผสมสารอาหารปริมาณ 10 ลิตรลงไปในราง
4. ย้ายกระถางมาวางลงในหลุมบนรางสำหรับปลูกผัก ดูแลด้วยการหมั่นเติมน้ำและสารอาหารในรางเสมอ (สำหรับคนที่ปลูกแบบมือสมัครเล่นไม่จำเป็นต้องใช้ระบบปั๊มน้ำก็ได้นะคะ แต่ให้หมั่นดูแลเรื่องน้ำ เติมน้ำและปุ๋ยที่ผสมกันดีแล้วลงในน้ำเสมอหากระดับน้ำลดลง เท่านี้ก็ปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ในรางแบบง่ายๆ ได้แล้วค่ะ)

5. ปลูกในกล่องโฟม

ใครชอบ DIY ลองใช้วิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ในกล่องโฟมกันดูค่ะ เพราะเราสามารถครีเอทขนาดของกล่องโฟมได้ตามความเหมาะสม ไม่ต้องลงทุนเยอะและยังดูแลง่ายอีกด้วย

อุปกรณ์ :

1. เมล็ดผัก
2. ฟองน้ำหนา 1 นิ้ว
3. ปุ๋ย A – B
4. โฟมหนา 1.5 นิ้ว
5. โฟมหนา 1 นิ้ว
6. กาวลาเท็กซ์
7. ไม้เสียบลูกชิ้น
8. ไม้บรรทัด คัตเตอร์

วิธีทำกล่องโฟมสำหรับปลูก :

1. ตัดฐานโฟม 1.5 นิ้ว ให้ได้ขนาด 60X60 ซม.
2. ตัดโฟมเพื่อทำขอบ สูง 12 ซม. ส่วนความยาวให้เท่ากับฐาน 
3. ตัดโฟมเพื่อทำขอบใน สูง 8 ซม. เพื่อกำหนดระดับน้ำและเผื่อพื้นที่ให้มีอากาศ ส่วนโฟมแผ่นบนตัดเป็นช่องๆ ขนาด 1 นิ้วสำหรับวางฟองน้ำเพาะเมล็ด
4. ทากาวลาเท็กซ์ให้ทั่วแนวที่เราต้องจับโฟมมาประกอบกัน จากนนั้นประกบกันให้แน่น ทากาวให้มากที่สุด ไม่ต้องกังวลเรื่องน้ำรั่ว จากนั้นใช้ไม้เสียบลูกชิ้นยึดกล่องแต่ละส่วนเข้าด้วยกันอีกครั้ง

วิธีการ :

1. เพาะเมล็ดบนฟองน้ำ โดยวางแผ่นฟองน้ำลงในถาด เติมน้ำลงไปจนชุ่ม แล้วค่อยวางเมล็ดผัก
2. เมื่อเมล็ดมีรากงอกให้เตรียมย้ายลงกล่องโฟม ผสมน้ำกับปุ๋ย A – B เอาไว้ก่อน โดยกล่องโฟมจะจุน้ำประมาณ 40 ลิตร ให้ใช้ปุ๋ย A – B อย่างละ 20 มล.   
3. วางฟองน้ำลงในกล่องโฟม ตามช่องที่เราตัดไว้ 
4. หมั่นเติมน้ำให้ระดับน้ำสัมผัสกับรากผักพอดี

6. ปลูกในกะละมัง

อีกหนึ่งวิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ที่ง่ายที่สุดในสามโลก วิธีนี้มีข้อดีคือไม่ต้องย้ายต้นกล้า เพราะเราปลูกผักลงในภาชนะปลูกเลย ใครชอบความสะดวกสบาย ไม่ต้องกะระยะเวลาย้ายต้นกล้าก็ลองนำวิธีนี้ไปใช้ดูนะคะ

อุปกรณ์ :

1. กะละมัง
2. ตะกร้าที่มีรูใหญ่และสามารถวางบนปากกะละมังได้พอดี
3. ใยสังเคราะห์
4. เมล็ดพันธุ์ผัก
5. ปุ๋ย A – B 
6. น้ำสะอาด 20 ลิตร
7. ขุยมะพร้าว

วิธีการ :

1. เตรียมน้ำสะอาดในกะละมัง จากนั้นผสมปุ๋ย A – B ลงไปในอัตราส่วน 5 มล. ต่อน้ำ 1 ลิตร
2. วางตะกระลงบนกะละมัง ให้ก้นตะกร้าโดนน้ำเล็กน้อย
3. นำใยสังเคราะห์มาวางในตะกร้า ให้ใยสังเคราะห์เปียกน้ำจนชุ่ม วางเมล็ดผักลงไปให้กระจายตัวพอดี
4. นำขุยมะพร้าววางกลบเมล็ดพันธุ์ผักให้มิด
5. นำกะละมังไปวางบริเวณที่มีแสงรำไร หมั่นเติมน้ำหากน้ำลด รอจนกว่าผักจะโต

7. ปลูกในแก้วกาแฟ

แก้วกาแฟแบบพลาสติกที่เราซื้อตามร้านกาแฟกันอยู่ทุกวันนั้น สามารถเอามาล้างเก็บไว้และทำเป็นภาชนะปลูกผักไฮโดรโปรนิกส์ได้ นอกจากจะไม่ต้องเสียเงินซื้อภาชนะปลูกแล้ว ยังสามารถนำเอาแก้วน้ำพลาสติกมารีไซเคิลได้อีกด้วย จะมีวิธีการอย่างไรนั้น ไปดูกันเลยค่ะ

อุปกรณ์ :

1. แก้วกาแฟพลาสติกและฝาแก้ว ล้างให้สะอาด ตามจำนวนที่ต้องการปลูก
2. ปุ๋ยน้ำ A – B 
3. เมล็ดผักที่ต้องการปลูก 
4. กระดาษที่ไม่ใช้แล้ว 
5. ฟองน้ำสำหรับปลูกต้นกล้า 
6. กรรไกร
7. คัตเตอร์

วิธีการ :

1. นำเมล็ดผักไปเพาะชำก่อนโดยการวางไว้บนกระดาษทิชชู่ จากนั้นพรมน้ำให้ชุ่ม นำไปวางในที่ทึบแสง หมั่นพรมน้ำเสมอ 
2. ตัดฟองน้ำให้มีขนาด 1X1 นิ้ว กรีดตรงกลางเป็นรูปกากบาทตรียมไว้สำหรับการวางเมล็ดพันธ์ุ
3. เมื่อเมล็ดพันธ์ุมีรากงอกแล้ว ให้นำมาวางลงบนฟองน้ำตรงกากบาทเพื่อให้รากทะลุลงไป 
4. ผสมปุ๋ย A – B ลงในแก้วน้ำในอัตราส่วนเท่าๆ กัน 
5. นำเอาฟองน้ำที่มีต้นกล้างอกขึ้นมาเรียบร้อยแล้ววางไว้บนฝาแก้วน้ำในลักษณะหงายฝาขึ้นด้านบน เพื่อให้รากจุ่มลงในแก้วน้ำที่มีสารอาหารสำหรับการเจริญเติบโต
6. นำเอากระดาษมาพันแก้วน้ำเอาไว้ให้ทึบแสง เพราะแสงแดดอาจทำให้เกิดตะไคร่น้ำได้ เพียงเท่านี้ก็ได้กระถางปลูกผักไฮโดรโปรนิกส์จากแก้วน้ำพลาสติกแล้วค่ะ

ข้อดีของการปลูกผักไฮโดรโปรนิกส์คืออะไร ?

• ให้ผลผลิตมาก สามารถปลูกผักไว้ได้กินทั้งปี และสามารถออกแบบพื้นที่ปลูกได้อยากหลากหลาย
• มั่นใจในเรื่องของความปลอดภัย เพราะเป็นการปลูกเอง ปราศจากยาฆ่าแมลง 
• สารละลายธาตุอาการสำหรับการปลูกผักวิธีนี้เป็นสารที่มีคุณภาพสูง มาจากธรรมชาติ และไม่มีการปนเปื้อนของโรคและสารพิษ
• การปลูกผักวิธีนี้มีอัตราการเจริญเติบโตเร็ว มีต้นที่สมบูรณ์แข็งแรง สุขภาพดี มีอายุเก็บเกี่ยวผลผลิตเร็ว 
• สามารถปลูกผักขายเป็นรายได้เสริมได้โดยที่ไม่ต้องลงทุนมากนัก จะปลูกผักเป็นอาชีพหลังเกษียณก็ได้เช่นกัน

ข้อควรระวัง และคำแนะนำเพิ่มเติมในการปลูกผักไฮโดรโปรนิกส์

การปลูกผักไฮโดรโปนิกส์เป็นวิธีการเพาะปลูกที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพ แต่ก็มาพร้อมกับความท้าทายหลายอย่างเหมือนกัน และเพื่อให้คุณปลูกผักได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ ลองมาดู 10 ข้อ ที่จะช่วยเป็นข้อมูลให้คุณก่อนเริ่มปลูกผักแบบน้ำกันค่ะ

1. คุณภาพน้ำ : น้ำที่ใช้ต้องสะอาด ปราศจากสารปนเปื้อน ค่า pH ควรอยู่ระหว่าง 5.5-6.5 เพราะช่วงนี้เหมาะสมที่สุดสำหรับการดูดซึมแร่ธาตุของพืช หากค่า pH ไม่เหมาะสม อาจทำให้พืชไม่สามารถดูดซึมสารอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. สารอาหาร : ต้องให้สารอาหารที่ครบถ้วนและเหมาะสมกับชนิดของพืชและระยะการเจริญเติบโต โดยทั่วไปประกอบด้วยธาตุอาหารหลัก (N, P, K) และธาตุอาหารรอง ปริมาณและสัดส่วนต้องพอดี ไม่มากหรือน้อยเกินไป
3. แสงแดด : พืชต้องได้รับแสงแดดเพียงพอสำหรับการสังเคราะห์แสง แต่ไม่ควรได้รับแสงแดดจัดเกินไปจนทำให้พืชเหี่ยวเฉา หากที่บ้านคุณมีแดดตลอดทั้งวัน ลองใช้ตาข่ายพรางแสงได้นะคะ
4. อุณหภูมิ : พืชแต่ละชนิดมีช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสมแตกต่างกัน โดยทั่วไปอยู่ระหว่าง 18-30°C ซึ่งควรระวังไม่ให้อุณหภูมิสูงหรือต่ำเกินไป อาจต้องใช้พัดลมหรือระบบทำความเย็นช่วยควบคุมอุณหภูมิ
5. การถ่ายเทอากาศ : ต้องมีการหมุนเวียนอากาศที่ดีเพื่อป้องกันความชื้นสะสม เพราะอาจนำไปสู่การเกิดโรคและแมลง จึงแนะนำให้ใช้พัดลมช่วยในการหมุนเวียนอากาศ
6. ความสะอาด : รักษาความสะอาดของระบบและอุปกรณ์อย่างสม่ำเสมอ ทำความสะอาดถังน้ำ ท่อ และวัสดุปลูกเพื่อป้องกันการเกิดเชื้อราและแบคทีเรีย
7. การเฝ้าระวังโรคและแมลง : ตรวจสอบพืชทุกวันเพื่อสังเกตอาการผิดปกติ เช่น จุดบนใบ ใบเหลือง หรือแมลงศัตรูพืช หากพบปัญหาให้แก้ไขทันที
8. การจัดการน้ำ : ควบคุมการไหลเวียนของน้ำให้เหมาะสม ตรวจสอบปั๊มน้ำและระบบน้ำอย่างสม่ำเสมอ
9. การเลือกพันธุ์พืช : เลือกพันธุ์ที่เหมาะสมกับการปลูกแบบไฮโดรโปนิกส์ บางพันธุ์อาจเติบโตได้ดีกว่าในระบบนี้ ศึกษาข้อมูลพันธุ์พืชก่อนเริ่มปลูก
10. การดูแลรักษาระบบ : ตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณ์ทั้งหมดอย่างสม่ำเสมอ เช่น ปั๊มน้ำ ระบบท่อ เซ็นเซอร์วัดค่าต่างๆ เพื่อให้ระบบทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Inspire Now ! : วิธีการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ นั้นไม่ยุ่งยากอย่างที่คิดเลยใช่ไหมคะ ใครอยากปลูกผักสะอาด มั่นใจเรื่องปลอดสารพิษกินเองที่บ้านล่ะก็ ลองใช้วิธีที่เรานำมาฝากกันดูนะ ประหยัดกว่า สะอาดกว่า มีผักไว้กินยาวๆ และยังได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ด้วย แล้วถ้าใครชอบในเรื่องการลงมือทำสวน และชอบเกี่ยวกับเรื่องการปลูกต้นไม้ละก็ ลองดูวิธีทำ คาราเม่ กระถางต้นไม้ เพิ่มเติมได้นะคะ

DIYINSPIRENOW ทำให้ฉันได้ไอเดียใหม่ๆ หรือเปล่า ? ใครปลูกผักด้วยวิธีใช้น้ำแบบนี้กันอยู่บ้างคะ ? ปลูกแบบไหน ได้ผลยังไง มาคอมเมนต์พูดคุยกับเรากันนะคะ ♡