ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึง อะไร ? ดีต่อชีวิตยังไง ? ต้องทำยังไงบ้าง !

ถ้าพูดถึงความเชื่อที่อยู่คู่กับสังคมไทยของเรามาอย่างช้านาน คงจะเป็นความเชื่อเกี่ยวกับการกตัญญูต่อพ่อแม่ ครูบาอาจารย์ และผู้ใหญ่ที่มีพระคุณกับเรา บางคนอาจจะเคยได้ยินประโยคที่ว่า ความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดี แล้วเคยสงสัยกันไหมคะว่า จริงๆ แล้วมีความหมายว่าอย่างไร เพราะเหตุใดความจึงเป็นเครื่องหมายที่แสดงถึงความดี ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึง อะไรกันแน่ ? ในบทความนี้ DIYINSPIRENOW จะพาไปหาคำตอบพร้อมๆ กันค่ะ

รู้จัก ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึง ? มีแล้วชีวิตดีขึ้นยังไง ?!

ก่อนที่จะไปดูความหมายที่แท้จริงของประโยคที่ว่า ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี เรามาเข้าใจคำว่า “การเป็นคนดี” กันก่อนค่ะ จะได้เข้าใจมากขึ้นว่า ทำไมจึงเป็นสิ่งที่แสดงถึงการเป็นคนดี ซึ่งในทางพระพุทธศาสนาแล้ว พระพุทธองค์ได้กล่าวถึงคุณสมบัติของคนดีเอาไว้ว่า คนดี หมายถึง ผู้ที่ทำความดีได้ง่าย ตามพุทธสุภาษิตที่กล่าวไว้ว่า “สุกรํ สาธุนา สาธุ” แปลว่า “ความดี คนดีทำง่าย” สิ่งใดที่ถือว่าเป็นความดี คนดีก็จะปฏิบัติสิ่งนั้นได้ง่าย โดยที่ไม่ได้รู้สึกลำบากใจหรือตะขิดตะขวงใจอะไร ทั้งนี้ ยังมีพุทธสุภาษิตที่กล่าวว่า “นิมิตฺตํ สาธุรูปานํ” แปลได้ว่า “ความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดี” นั่นเองค่ะ

คนดี คืออะไร ?

คนดี หมายถึง บุคคลที่มีคุณธรรม จริยธรรม และประพฤติตนในทางที่ถูกต้องเหมาะสม ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว คนดีมักจะมีลักษณะดังนี้

1. มีความซื่อสัตย์สุจริต
2. มีความเมตตากรุณาต่อผู้อื่น
3. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และสังคม
4. เคารพกฎหมายและระเบียบของสังคม
5. มีน้ำใจช่วยเหลือผู้อื่น
6. มีความอดทนและอดกลั้น
7. รู้จักให้อภัย
8. มีความกตัญญูกตเวที
9. ไม่เบียดเบียนผู้อื่น
10. มีความขยันหมั่นเพียร

อย่างไรก็ตาม ความหมายของ “คนดี” อาจแตกต่างกันไปตามบริบททางสังคมและวัฒนธรรม ไม่ว่าจะเป็นค่านิยมทางวัฒนธรรมที่บางสังคมอาจเน้นความกตัญญูต่อพ่อแม่และผู้อาวุโสเป็นคุณสมบัติสำคัญของคนดี แต่บางวัฒนธรรมอาจให้ความสำคัญกับความเป็นปัจเจกบุคคลมากกว่า ความเชื่อและศาสนา เช่น ในสังคมพุทธ คนดีอาจหมายถึงผู้ที่ยึดมั่นในศีล 5 สังคมคริสต์อาจมองว่าคนดีคือผู้ที่ปฏิบัติตามคำสอนในพระคัมภีร์ ระบบการเมือง เช่น ในสังคมประชาธิปไตย คนดีอาจหมายถึงพลเมืองที่มีส่วนร่วมทางการเมือง หรือในระบอบอื่น อาจหมายถึงผู้ที่จงรักภักดีต่อรัฐหรือผู้นำ หรือจะเป็นสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ เช่น ในสังคมที่เน้นวัตถุนิยม คนดีอาจถูกมองว่าต้องประสบความสำเร็จทางการเงิน ส่วนสังคมที่เน้นความเรียบง่าย อาจมองว่าคนดีคือผู้ที่พอเพียงและไม่ฟุ้งเฟ้อ หรือจะเป็นเรื่องของ บรรทัดฐานทางสังคม ที่บางสังคมอาจเน้นการรักษาหน้าและความสามัคคีในกลุ่ม หรือบางสังคมอาจให้คุณค่ากับความซื่อตรงและการแสดงความคิดเห็นอย่างตรงไปตรงมา หรือการเป็นคนดีอาจขึ้นอยู่กับช่วงเวลาทางประวัติศาสตร์ เช่น ในยามสงคราม คนดีอาจหมายถึงผู้ที่เสียสละเพื่อชาติ ในยามสันติ อาจหมายถึงผู้ที่สร้างสรรค์และพัฒนาสังคม หรือจะความหมายของคนดี อาจขึ้นอยู่กับระดับการศึกษาและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี เช่นว่า สังคมที่มีการศึกษาสูงอาจมองว่าคนดีต้องมีความรู้และทักษะที่หลากหลาย ส่วนในยุคดิจิทัล คนดีอาจรวมถึงการมีจริยธรรมในการใช้เทคโนโลยี ซึ่งความแตกต่างเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า แม้จะมีคุณค่าสากลบางประการ แต่นิยามของ “คนดี” ก็ยังคงมีความยืดหยุ่นและปรับเปลี่ยนไปตามบริบทของแต่ละสังคมนั่นเองค่ะ

ความกตัญญู หมายถึงอะไร ?

คำว่ากตัญญู หมายถึง การรู้คุณ ระลึกคุณถึงผู้มีพระคุณต่อเรา เช่น พ่อและแม่ ครูบาอาจารย์ ญาติพี่น้อง มิตรสหาย เป็นต้น เป็นการรู้คุณว่าบุคคลนั้นๆ ได้ทำประโยชน์อะไรให้แก่เรา หรือให้ความช่วยเหลือเราเอาไว้ และใครที่ทำประโยชน์ให้แก่เราแล้ว ตัวเราเองก็ไม่ควรลืมพระคุณนี้ ส่วนกตเวที หมายถึง การตอบแทนบุญคุณ การปฏิบัติตนตอบแทนผู้มีพระคุณ การที่เรามีคุณธรรมประจำใจนั้น จึงเป็นเครื่องหมายที่เราควรยึดถือและปฏิบัตินั่นเอง นอกจากนี้ยังเป็นหนึ่งในมงคลสูตร หรือมงคล 38 ประการ ซึ่งเป็นสิ่งที่ถูกนิยามว่า ทำแล้วจะเจริญค่ะ

ดังนั้น ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึง การรู้สึกสำนึกในคุณ และตอบแทนบุญคุณด้วยการทำดีให้กับผู้ที่มีพระคุณต่อเรา ซึ่งการทำดี ก็เรียกได้ว่าเป็นคุณสมบัติของคนดี ด้วยเหตุนี้การมีคุณธรรมข้อนี้จึงเรียกได้ว่าเป็นคุณสมบัติของคนดีนั่นเอง แล้วความกตัญญูมีอะไรบ้าง เราสามารถแสดงออกได้ได้ยังไง ตามมาดูกันต่อได้เลยค่ะ

ความกตัญญู มีอะไรบ้าง ?

ตอนนี้เราก็ได้เข้าใจกันมากขึ้นแล้วว่า ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึงอะไร ทีนี้เรามาทำความเข้าใจกันให้มากขึ้นว่ามีอะไรบ้าง ลักษณะของคนที่มีคุณธรรมข้อนี้เป็นยังไงบ้าง มาดูกันค่ะ

1. มีความซื่อสัตย์
2. จงรัก และภักดี
3. อ่อนน้อมถ่อมตน
4. มีสติระลึกได้อยู่เสมอ 
5. ไม่ประทุษภัยต่อคน สัตว์ และส่งของ
6. ไม่ลบหลู่ดูหมิ่นผู้มีคน
7. มีเมตตากรุณาจิต คิดเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
8. รักเกียรติและศักดิ์ศรีของตน
9. เป็นที่รักของคนทั่วไป
10. ชีวิตมีแต่ความสุข สมหวัง

เราสามารถเริ่มทำได้ง่ายๆ ด้วยการเริ่มปฏิบัติต่อคุณพ่อ คุณแม่ก่อนเป็นลำดับแรก แล้วเราจะแสดงออกต่อคุณพ่อคุณแม่ของเราได้อย่างไร ไปดูกันต่อเลยค่ะ

กตัญญูต่อพ่อแม่ ทำได้อย่างไร ?

ในทางศาสนาพุทธนั้นมีหลักคำสอนคือ การที่เราได้ดูแลพ่อแม่ ได้เลี้ยงดูพ่อแม่ให้ท่านสุขกายสบายใจเป็นการตอบแทนนั้น คือสิ่งที่เรียกว่าความกตัญญู ซึ่งการที่เรารู้คุณต่อพ่อแม่นั้นเป็นบุญอันยิ่งใหญ่ แล้วเราจะมีวิธีแสดงออกได้ยังไงบ้างนั้น มาดูกันค่ะ

1. เชื่อฟังคำสั่งสอนของพ่อแม่

พ่อแม่คือครูคนแรกของลูก ทั้งยังเปรียบเสมือนเป็นพระในบ้าน ไม่มีพ่อแม่คนไหนที่จะสอนให้ลูกตัวเองเป็นคนไม่ดี หรือทำในสิ่งไม่ดี ท่านมักจะสอนสั่งให้เราเป็นคนดี ประพฤติดี ทั้งต่อตนเองและคนอื่น เราจึงควรเชื่อฟังในสิ่งที่ท่านสอนและนำมาปฏิบัติตาม นอกจากนี้พ่อแม่มักจะพยายามสอนให้เราใช้ชีวิตและให้คำแนะนำมากมายแก่เรา พวกเขาทำเพราะรักเรา ปรารถนาดีต่อเรา และต้องการป้องกันไม่ให้เราทำผิดพลาด แม้ว่าบางครั้งเราอาจจะไม่อยากทำตามที่พวกท่านพูด แต่ก็ควรตั้งใจฟังสิ่งที่ท่านแนะนำ หรือหากมีปัญหากับท่านให้พยายามใช้วิธีระงับอารมณ์โกรธ การไม่ทะเลาะหรือโกรธท่านก็เป็นความกตัญญูต่อคุณพ่อคุณแม่อย่างหนึ่งเช่นกัน

2. ดูแลท่านยามเจ็บป่วย หรือแก่ชรา

เมื่อพ่อแม่แก่ตัวลง อาจมีอาการเจ็บป่วยต่างๆ ตามมาได้ สิ่งที่ลูกอย่างเราควรทำคือ คอยดูแลท่านทั้งในยามเจ็บป่วยและในยามสุขสบาย คอยดูแลหาข้าว ปลา อาหาร และยาให้ท่านกิน รวมถึงการพาไปหาหมอในยามไม่สบาย หรือแม้กระทั่งการดูแลรักษาตัวในโรงพยาบาลหรือที่บ้าน และคอยเลี้ยงดูท่านในยามแก่ชราด้วย นอกจากการปฏิบัติดูแลในเรื่องของการให้ความสะดวกสบายแก่ท่านแล้วนั้น การเอาใจใส่ก็สำคัญ การมีเวลาให้ ทำกิจกรรมร่วมกัน และสร้างความสุขและรอยยิ้มให้กับท่านก็เป็นความกตัญญูที่ทำได้ง่ายๆ เช่นกัน ทั้งยังเป็นวิธีบอกรักทางอ้อมอีกด้วยนะคะ

3. รักษาความสามัคคีในหมู่พี่น้อง

เชื่อว่าไม่มีพ่อแม่คนไหนอยากเห็นพี่น้องทะเลาะกัน เพราะท่านคงรู้สึกไม่สบายใจถ้าคนในครอบครัวเดียวกันไม่รักใคร่สามัคคีกัน พ่อแม่ล้วนอยากให้พี่น้องรักใคร่กลมเกลียวกัน พึ่งพากัน ดูแลกันได้ เพื่อที่ท่านจะได้วางใจว่าหากวันใดวันหนึ่งท่านจากไปแล้ว ลูกๆ ของท่านก็ยังมีพี่น้องซึ่งเป็นคนในครอบครัวคอยดูแลกันและกัน

4. ไม่ทำให้พ่อแม่ทุกข์ใจ

นอกจากการทำสิ่งดีๆ แล้ว ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึง การเลี่ยงทำในสิ่งที่ทำให้พ่อแม่รู้สึกทุกข์ใจหรือลำบากใจด้วยเช่นกัน เราควรปฏิบัติตนให้ถูกต้องเหมาะสมตามหลักคุณธรรมศีลธรรมในสังคม ไม่ทำสิ่งที่ผิดกฏหมายหรือผิดศีลธรรม มีความรับผิดชอบต่อตัวเอง ทำให้พ่อแม่รู้สึกสบายใจที่เราใช้ชีวิตอย่างดี เพื่อให้ท่านมีความสุข

5. แสดงความกตัญญูเมื่อท่านล่วงลับ

ยามท่านยังมีชีวิตอยู่เราสามารถดูแลท่านได้ เมื่อท่านล่วงลับหรือจากไปก็ควรจัดพิธีศพให้ท่านอย่างสมเกียรติ และหมั่นทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ท่านอย่างสม่ำเสมอ และสวดมนต์แผ่เมตตาให้ท่านด้วยบทสวดแผ่เมตตาก่อนนอน ถือว่าเป็นหนึ่งในการแสดงออกต่อท่านที่เราสามารถทำได้ และจัดว่าเป็นสิ่งที่ดี เป็นสิ่งที่คนเป็นลูกควรทำ

อานิสงส์ 12 ประการ จากการกตัญญูต่อพ่อแม่

1. ทำให้มีความสุขในการใช้ชีวิต
2. ทำให้เป็นคนมีสติรอบคอบในการที่จะคิดทำการสิ่งใด
3. ทำให้มีความอดทน จากการทำสิ่งต่างๆ ได้ดี
4. ทำให้พ้นทุกข์พ้นภัย
5. ทำให้แคล้วคลาดภัยในยามคับขัน
6. ทำให้ได้ลาภโดยง่าย
7. ทำให้เป็นตัวอย่างอันดีแก่อนุชนรุ่นหลัง
8. ทำให้เป็นคนมีเหตุผลในทุกๆ เรื่อง
9. ทำให้ได้รับการยกย่องสรรเสริญ
10. ทำให้มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิต
11. ทำให้เทวดาลงมาพิทักษ์รักษาผู้ที่ทำ
12. เมื่อมีลูกก็จะได้ลูกที่ดี

Inspire Now ! : ในยุคปัจจุบันที่เป็นยุคของการเปลี่ยนผ่านทั้งเทคโนโลยี นวัตกรรม รวมถึงแนวคิดของผู้คนในโลกยุคใหม่ที่เปลี่ยนไป ท่ามกลางกระแสความเจริญของโลกสมัยใหม่ อาจทำให้มุมมองและความคิดต่างๆ ของผู้คนเปลี่ยนแปลงไป อาจมีการตั้งคำถามว่านี่คือสิ่งที่ต้องทำหรือไม่ รวมถึงสงสัยว่า ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี หมายถึงสิ่งใดกันแน่ ดังนั้นการเริ่มทำดีให้กับพ่อแม่ ทำดีให้กับผู้มีพระคุณ หรือทำดีให้กับผู้ที่เคยช่วยเหลือเรา น่าจะทำให้หลายๆ คนเข้าใจคำว่ากตัญญูมากขึ้นใช่มั้ยหล่ะคะ และถึงแม้ว่าคุณธรรมข้อนี้จะไม่ใช่สิ่งที่เป็นกรอบกำหนดบังคับให้เราต้องทำ แต่หากเราเริ่มตระหนัก ก็จะทำให้เกิดความสุข ใครเห็นใครก็เอ็นดู และแน่นอน จะกลายเป็นสิ่งดี เป็นโอกาสดีๆ ในชีวิตได้แน่นอนค่ะ

DIYINSPIRENOW ทำให้ฉันเป็นคนใหม่ที่ดีกว่าใช่ไหม ? ใครคิดเห็นเรื่องกตัญญูยังไง มาคอมเมนต์พูดคุยกันได้เลยนะคะ ♡