Low Self Esteem คือ อะไร ? เมื่อเกิดความรู้สึกไม่เห็นคุณค่าในตัวเองต้องทำยังไงดี ?

มีใครเคยได้ยินคำว่า Self Esteem กันมาก่อนมั้ยคะ ? Self Esteem คือมุมมองที่มีต่อตัวเอง เป็นความรู้สึกที่มีต่อตัวเอง หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งก็คือ การเห็นคุณค่าในตัวเองค่ะ การเห็นคุณค่าในตัวเองและเชื่อมั่นในคุณค่าของตัวเองนั้นส่งผลต่อการใช้ชีวิตของเราในหลายๆ แง่มุม มีอิทธิพลต่อการนึกคิดตัดสินใจในสถานการณ์ต่างๆ ทั้งยังส่งผลในด้านความสัมพันธ์กับผู้อื่นด้วย ซึ่งคนที่มี  Low Self Esteem คือ คนที่มองตัวเองในแง่ลบหรือมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อตัวเอง เห็นคุณค่าในตัวเองต่ำ อันจะนำมาสู่ปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพใจและการใช้ชีวิตได้ ในบทความนี้ DIYINSPIRENOW จะชวนผู้อ่านไปเอาชนะการเห็นคุณค่าในตัวเองต่ำกันค่ะ เราจะกำจัดความรู้สึกนี้ออกไปได้อย่างไร ตามมาอ่านกันค่ะ

Low Self Esteem คือ อะไร ? แบบไหนถึงเรียกว่าเห็นคุณค่าในตัวเองต่ำ

อย่างที่กล่าวไปว่า Self Esteem คือ ทัศนคติที่มีต่อตัวเอง รวมถึงความมั่นใจในตัวเอง การรับรู้ถึงคุณค่าในตัวเอง รู้สึกชอบตัวเองและมีความสุขกับตัวเอง ให้เกียรติตัวเอง และรู้ว่าตัวเองสมควรที่จะได้รับความรัก ได้รับสิ่งดีๆ คนที่มี Low Self Esteem คือ คนที่มีทัศนคติเชิงลบกับตัวเอง เห็นคุณค่าในตัวเองต่ำ ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง รู้สึกว่าตัวเองไม่ดีพอ มี Self Doubt กับตัวเอง และเมื่อเกิดเหตุการณ์ร้ายๆ ขึ้น ก็มักจะโทษตัวเองและคิดว่าตัวเองดีไม่พอ ไม่มีความสามารถ ไม่มีศักยภาพมากพอ ทำให้รู้สึกไม่ชอบตัวเอง และมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคซึมเศร้าอีกด้วยค่ะ

ในทางกลับกัน ผู้ที่มี Self Esteem สูง (High Self Esteem) ก็จะมีมุมมองที่ดีต่อตัวเอง รู้สึกดีกับตัวเอง เห็นคุณค่าในตัวเองและให้เกียรติตัวเอง มีความมั่นใจในตัวเองและเชื่อมั่นว่าตัวเองมีดี มีศักยภาพมีความสามารถ และสามารถเอาชนะอุปสรรคต่างๆ ได้ เชื่อว่าตัวเองสมควรได้รับสิ่งที่ดี และไม่เอาตัวเองเข้าไปอยู่ในความสัมพันธ์แย่ๆ เพราะรู้ว่าตัวเองไม่สมควรได้รับสิ่งเหล่านี้ ทั้งยังเป็นคนที่มีสุขภาพจิตดี เพราะมีความรู้สึกดีกับตัวเองค่ะ

ลักษณะของคน Low Self Esteem เป็นอย่างไร ?

ถ้าเราเริ่มรู้สึกไม่ดีกับตัวเอง รู้สึกไม่ชอบตัวเอง ไม่ภูมิใจในตัวเอง ไม่เชื่อมั่นในตัวเอง ไม่เห็นคุณค่าในตัวเองและไม่เคารพตัวเอง ลองสำรวจตัวเองว่า เรามีพฤติกรรมเหล่านี้หรือไม่ เพราะเราอาจเข้าข่ายเป็นผู้ที่มี Low Self Esteem ก็ได้

1. อ่อนไหวต่อคำวิพากษ์วิจารณ์จากคนอื่น มักจะทนไม่ได้เมื่อมีคนมาวิพากษ์วิจารณ์ตัวเอง
2. จิตตกง่าย รู้สึกเศร้าเสียใจง่าย คิดมาก สะเทือนใจได้ง่าย 
3. กลัวการเข้าสังคม มองผู้อื่นในแง่ลบ กลัวการถูกปฏิเสธ ไม่กล้าพูดคุย ไม่กล้าแสดงความคิดเห็น 
4. ต้องการการยอมรับจากคนรอบข้าง เรียกร้องความสนใจจากผู้อื่น
5. วิตกกังวล กระวนกระวายง่าย ขาดความสงบสุขทางใจ ซึ่งเกิดจากการขาดความเชื่อมั่นในตนเอง ไม่ศรัทธาในตนเอง
6. กลัวการทำผิดพลาด ย้ำคิดย้ำทำ เป็น Perfectionism กลัวความไม่สมบูรณ์แบบ หากทำผิดพลาดจะรู้สึกว่าตัวเองไม่ดี ไม่มีค่า 
7. ไม่กล้าลงมือทำสิ่งต่างๆ เพราะไม่เชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง มักมองปัญหาใหญ่เกินความเป็นจริง 
8. ชอบวางอำนาจ หรือมีพฤติกรรมควบคุมผู้อื่น ชอบออกคำสั่งกับคนอื่น เนื่องจากขาดความรู้สึกมั่นคงในจิตใจ เลยต้องการความเคารพยำเกรงจากคนอื่น เพื่อให้ตนเองรู้สึกมีความมั่นคงในใจ รู้สึกว่ามีคุณค่า 
9. พยายามหาข้อแก้ตัว หรือหาเหตุผลเข้าข้างตัวเอง เพื่อไม่ให้คนอื่นเห็นข้อบกพร่องของตนเอง
10. เอาใจคนอื่นมาก ไม่กล้าปฏิเสธคนอื่น รวมถึงไม่กล้าบอกความต้องการของตัวเองตรงๆ เพราะกลัวว่าคนอื่นจะไม่ยอมรับ กลัวคนอื่นไม่รักหรือไม่เป็นที่ยอมรับในสังคม

คนที่มีภาวะ Low Self Esteem ก็อาจมีพฤติกรรมเหล่านี้ได้ อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมข้างต้นเป็นเพียงการยกตัวอย่างเท่านั้น ซึ่งบุคคลทั่วไปอาจมีพฤติกรรมเหล่านี้ได้บ้าง แต่ถ้าเป็นแบบนี้บ่อยๆ และมีความรู้สึกไม่ดีกับตัวเอง มีทัศนคติเชิงลบต่อตนเอง ไม่ชอบตัวเอง ไม่ภาคภูมิใจในตัวเอง ขาดความเชื่อมั่นในตนเอง ก็อาจเข้าข่ายเป็นคนที่เห็นคุณค่าในตัวเองต่ำได้

สาเหตุของการมี Low Self Esteem คืออะไร ?

สาเหตุของการมี Low Self Esteem หรือเห็นคุณค่าในตัวเองต่ำนั้น มีอยู่หลายประการด้วยกัน เช่น เติบโตมาในครอบครัวที่เลี้ยงดูอย่างเข้มงวด ถูกคาดหวังสูง ถูกตอกย้ำจากคนในครอบครัวว่า เราดีไม่พอ ยังเก่งไม่พอ ก็ทำให้เกิดความรู้สึกไม่พอใจในตัวเองได้ หรือเกิดจากการไม่ได้รับการเอาใจใส่ ไม่ได้รับคำชื่นชมจากคนในครอบครัว ถูกละเลย ไม่ได้ให้ความสำคัญ แม้ว่าจะทำดีก็ไม่ได้รับคำชม จึงทำให้รู้สึกว่าตัวเองไม่เก่ง ไม่มีคุณค่า รู้สึกว่าตนเองไม่ได้รับความรัก ทั้งนี้ การถูกบูลลี่หรือถูกกลั่นแกล้งในโรงเรียนหรือในที่ทำงาน ก็อาจทำให้เกิดความรู้สึกว่าตัวเองไม่ดี ไม่เก่ง ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง และไม่ชอบในสิ่งที่ตัวเองเป็นได้

การทำอะไรยากๆ โดยปราศจากการได้รับกำลังใจ หรือการถูกตำหนิติเตียนก็ทำให้เกิดความรู้สึกว่าตัวเองไม่เก่ง ไม่ฉลาด ไม่มีความสามารถได้เช่นกัน ทั้งนี้ อีกหนึ่งสาเหตุของการเกิด Low Self Esteem คือ การเจอกับความผิดหวังหรือความล้มเหลวในชีวิต และไม่สามารถก้าวข้ามผ่านความรู้สึกผิดหวังเสียใจ รู้สึกว่าตัวเองทำผิดพลาดและโทษว่าเป็นความผิดของตัวเอง หมดความเชื่อมั่นใจตัวเอง และกลายมาเป็นความรู้สึกไม่เห็นคุณค่าในตัวเองได้

ผลกระทบจากการมี  Low Self Esteem คืออะไร

การมีความรู้สึกลบๆ กับตัวเอง หรือมีทัศนคติที่ไม่ดีกับตัวเอง และมี Self Esteem ต่ำนั้น ส่งผลกระทบทั้งร่างกายและจิตใจ อาจร้ายถึงขั้นรู้สึกเกลียดตัวเอง รู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่า ไม่มีความสุข มีปัญหาในการตัดสินใจ ชอบโทษตัวเอง ไม่มีความเชื่อมั่นในตัวเองและไม่เห็นข้อดีในตัวเอง ซึ่งความรู้สึกต่างๆ เหล่านี้อาจนำไปสู่ปัญหาทางสุขภาพจิตได้ โดยมีแนวโน้มที่จะเสี่ยงเป็นซึมเศร้าหรือโรควิตกกังวล และยังส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันอีกด้วย อาทิ

• อยู่ในความสัมพันธ์ที่ Toxic : เนื่องจากคนที่มี Low Self Esteem คือ คนที่ต้องการได้รับการยอมรับจากผู้อื่น ต้องการได้รับความรักความสนใจจากคนใกล้ชิด เช่น คนรัก เพราะจะทำให้รู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่าหรือมีความสำคัญ จึงพยายามทำให้คนอื่นพอใจ โดยที่อาจเก็บกดความรู้สึกตัวเองหรือไม่พูดความต้องการของตัวเองออกมา หรือในบางกรณี แม้จะโดนคนรักทำร้ายจิตใจหรือปฏิบัติไม่ดีกับตนเองก็ยังทนอยู่ในความสัมพันธ์ เพราะกลัวว่าคนรักจะไม่รักตัวเอง กลัวว่าจะถูกทิ้ง ซึ่งอาจทำให้กายเป็นความสัมพันธ์ที่ไม่ Healthy ได้ 
• เก็บตัว ไม่ชอบการเข้าสังคม : เพราะกลัวการถูกตัดสิน กลัวว่าคนอื่นจะไม่ชอบตัวเอง ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง ไม่เชื่อมั่นในตัวเอง จึงหลีกเลี่ยงที่จะพบปะผู้อื่น
• กลัวการเริ่มต้นทำสิ่งใหม่ๆ : เช่น เริ่มงานใหม่ เริ่มความสัมพันธ์ใหม่ๆ เพราะกลัวว่าตัวเองจะไม่มีความสามารถ ไม่มีศักยภาพมากพอ หรือกลัวว่าตัวเองจะไม่สามารถรับมือกับความท้าทายใหม่ๆ ได้ 
• ไม่กล้าตัดสินใจด้วยตัวเอง : เพราะไม่มั่นใจในตัวเอง ไม่พึงพอใจในตัวเอง ไม่คิดว่าตัวเองดีพอ มีความสามารถมากพอ หรือมีความน่าเชื่อถือมากพอ ซึ่งอาจส่งผลกระทบทั้งในเรื่องงาน เรื่องความสัมพันธ์ และเรื่องสำคัญในชีวิต 
• ไม่ดูแลตัวเอง : ผู้ที่มี Self Esteem ต่ำ มักจะละเลยการดูแลตัวเองด้วย และมีพฤติกรรมที่ทำร้ายสุขภาพของตัวเอง เช่น ติดแอลกอฮอล์ ติดสารเสพติด มีพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ ในบางคนอาจถึงขั้นทำร้ายตัวเองหรือมีความคิดอยากฆ่าตัวตายเลยทีเดียว

จะก้าวข้ามผ่านภาวะ Low Self Esteem ได้อย่างไร ?

ความรู้สึกพึงพอใจในตัวเองและการมีทัศนคติที่ดีต่อตัวเองนั้น เป็นสิ่งที่สร้างได้ ใครที่สังเกตตัวเองได้ว่ามีภาวะ Low Self Esteem ก็ไม่ต้องรู้สึกแย่กับตัวเองหรือยิ่งโทษตัวเองไปกันใหญ่ ถ้าความรู้สึกแบบนี้ทำให้เราไม่มีความสุข ส่งผลกระทบทั้งในการความสัมพันธ์ ด้านการทำงาน หรือการใช้ชีวิตประจำวัน อาจถึงเวลาที่เราจะต้องสร้างความรู้สึกที่ดีกับตัวเอง และค่อยๆ เริ่มชอบตัวเอง เพื่อการมี Self Esteem ที่ดีขึ้น จะทำได้อย่างไร ไปดูกันเลยค่ะ

1. ไม่เปรียบเทียบตัวเองกับผู้อื่น

โปรดจำไว้ว่า เราทุกคนมีข้อดีในตัวเองเสมอ ไม่ว่าเราจะมองเป็นเรื่องเล็กน้อยแค่ไหนก็ตาม และแต่ละคนก็มีข้อดีแตกต่างกัน และไม่มีใครเก่งไปหมดทุกอย่าง ทุกคนมีความแตกต่างกัน เพราะฉะนั้น ไม่ต้องเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับใคร แค่เป็นตัวเองในเวอร์ชั่นที่ดีกว่าเดิมก็พอแล้วค่ะ

2. ให้อภัยตัวเองเมื่อทำผิดพลาด

คนเราสามารถทำผิดพลาดได้เสมอ และมีใครสมบูรณ์แบบ ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นนั้น จะทำให้เราได้เรียนรู้และเติบโต เมื่อความผิดพลาดเกิดขึ้น และเรามีวิธีรับมือกับความผิดหวังอย่างเหมาะสม ก็จะสามารถก้าวข้ามความรู้สึกผิดไปได้และให้อภัยตัวเอง ทั้งยังทำให้เรารู้สึกภาคภูมิใจในตัวเอง และกล้าที่จะเริ่มต้นใหม่อีกครั้ง

3. กล้าที่จะปฏิเสธในสิ่งที่ตัวเองไม่ต้องการ

บางคนไม่กล้าบอกปฏิเสธคนอื่นเพราะกลัวว่าจะไม่ได้รับการยอมรับ กลัวคนอื่นจะไม่ชอบ จึงพยายามรับปากคำขอจากคนอื่นตลอด แม้ว่าบางครั้งจะเป็นสิ่งที่ตัวเองลำบากใจหรือรู้สึกอึดอัดใจ ทำให้เกิดความรู้สึกหงุดหงิดตัวเอง ไม่ชอบตัวเอง และขัดแย้งกับตัวเอง ลองรวบรวมความกล้าที่จะบอกปฏิเสธคนอื่นดูบ้าง ถ้าเราไม่อยากทำจริงๆ และจงมั่นใจในตัวเองว่าเราไม่ได้ทำอะไรผิด เพียงแค่เราต้องแคร์ความรู้สึกของตัวเองบ้างก็เท่านั้นเอง

4. อยู่กับคนที่ให้พลังบวกและรู้สึกสบายใจ

การอยู่ท่ามกลางคนที่ให้พลังบวกกับเรา เป็นความสบายใจให้กับเรา และทำให้เรามีความสุขมากขึ้น รู้สึกดีกับตัวเองมากขึ้น ก็เป็นวิธีที่จะทำให้เรามี Self Esteem เพิ่มขึ้นได้ ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนสนิทที่ชมเราจากใจจริงและคอยให้กำลังใจเรา หรือจะเป็นคนรักที่คอยสนับสนุนเราอยู่เสมอและเชื่อมั่นในตัวเราว่าเราสามารถทำสิ่งต่างๆ ได้ รวมถึงคนในครอบครัวที่อยู่ข้างๆ เราไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น การห้อมล้อมไปด้วยคนที่คอยตำหนิติเตียนเราอยู่เสมอ ก็ยากที่จะทำให้เรารู้สึกดีกับตัวเอง เอาตัวเองออกมาจากตรงนั้นและอยู่ในที่ที่รายล้อมไปด้วยคนที่รักเราดีกว่าค่ะ

5. อย่าลืมชมตัวเองและให้กำลังใจตัวเอง

อย่าลืมว่าเราจะต้องอยู่กับตัวเองไปตลอด เพราะฉะนั้น เราก็ควรจะเป็นเพื่อนที่ดีกับตัวเองและมีความสัมพันธ์ที่ดีกับตัวเอง เพื่อที่จะทำให้เกิดความรู้สึกชอบตัวเองและรักตัวเอง มีความภาคภูมิใจในตัวเองมากขึ้น เริ่มจากการหัดชมตัวเองให้บ่อยขึ้น เช่น ชมว่าเก่งที่ผ่านวันนี้ไปได้ ชมว่าตัวเองมีความสามารถ หรือชมว่าตัวเองใจดี มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ อะไรแบบนี้ก็ได้นะคะ เมื่อเรามองเห็นข้อดีของตัวเองมากขึ้น เราก็จะมองเห็นคุณค่าในตัวเองมากขึ้น และถ้าทำพลาดหรือมีบางสิ่งบางอย่างไม่เป็นไปตามแผน ก็ไม่ต้องกล่าวโทษตัวเอง และควรให้กำลังใจตัวเองและบอกว่าเราทำดีแล้ว หากผิดพลาดก็สามารถแก้ไขและเริ่มต้นใหม่ได้เสมอ ลองชมตัวเองให้บ่อยขึ้น และให้กำลังใจตัวเองบ่อยๆ เราจะมี Self Esteem มากขึ้นได้แน่นอนค่ะ

Inspire Now ! : Self Esteem คือสิ่งที่สร้างได้ แม้ว่าในตอนนี้เราจะรู้สึกไม่ชอบตัวเอง ไม่พึงพอใจในตัวเอง และไม่เห็นคุณค่าในตัวเองแค่ไหนก็ตาม โปรดพึงระลึกไว้ว่า เราทุกคนมีคุณค่าในตัวเองเสมอ อย่างน้อยก็มีคุณค่าและมีความหมายกับใครสักคนที่รักเรา โดยที่เราไม่ต้องพยายามอะไรเลย และเราทุกคนมีคุณค่าพอที่จะได้รับความรักความใส่ใจจากคนรอบข้าง ลองมองหาข้อดีในตัวเองและชื่นชมตัวเองให้มากขึ้น ไม่เอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น และบอกกับตัวเองว่าเราก็มีดีในแบบของเรา แล้วก็อย่าลืมให้อภัยตัวเองในวันที่ทำผิดพลาดด้วยนะคะ เราทุกคนไม่มีใครสมบูรณ์แบบ แต่ในความไม่สมบูรณ์แบบนี้ ก็ยังมีคุณค่าอยู่เสมอค่ะ

DIYINSPIRENOW ทำให้ฉันเป็นคนใหม่ที่ดีกว่าเดิมใช่ไหม ? แค่ชื่นชมตัวเองให้มากขึ้น ชอบตัวเองให้มากขึ้น ให้กำลังใจตัวเองเยอะๆ และมองเห็นข้อดีของตัวเองให้มากขึ้น ก็มี Self Esteem เพิ่มขึ้นได้ คิดเห็นอย่างไร มาคอมเมนต์บอกกันได้นะคะ ♡