一期一会 (อิจิโกะ อิจิเอะ) เพราะอาจเป็นครั้งเดียวที่ได้พบกัน ปรัชญาญี่ปุ่นที่สอนให้เราเห็นคุณค่าของทุกการพบเจอ

คุณเคยได้ยินคำว่า “一期一会 (อิจิโกะ อิจิเอะ)” กันมั้ยคะ? นอกจากปรัชญา Kaizen จะสอนให้เรารู้จักพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นในทุกๆ วันแล้ว ยังมีปรัชญาญี่ปุ่นสั้นๆ อย่าง Ichi-go Ichi-e ปรัชญาที่เกิดขึ้นในพิธีชงชา มีความหมายลึกซึ้งซึ่งอาจเปลี่ยนมุมมองของคุณได้อีกเหมือนกันค่ะ และในบทความนี้ DIYINSPIRENOW จะพาไปสำรวจความหมาย ที่มาของแนวคิดนี้ที่ยังคงทรงพลังในสังคมญี่ปุ่นสมัยใหม่ ไปจนถึงวิธีที่เราสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตของเราเอง ตามมาทำความรู้จักให้มากขึ้นกันค่ะ

一期一会 (อิจิโกะ อิจิเอะ) ปรัชญาที่จะพาคุณปรับมุมมอง เติมคุณค่าแห่งการพบเจอ !

เราได้ยินคำว่า 一期一会 (อิจิโกะ อิจิเอะ) ครั้งแรก เมื่อตอนที่ได้ไปเข้าร่วมพิธีชงชา ที่วัดไซไดจิ ซึ่งเป็นหนึ่งในเจ็ดของวัดที่ยิ่งใหญ่ในจังหวัดนารา เมืองหลวงที่เก่าแก่ที่สุดของประเทศญี่ปุ่น หรือเมืองแห่งกวางที่หลายๆ คนรู้จักกันดี ในช่วงประมาณปี 2012 ค่ะ และพิธีชงชาที่วัดนี้ หรือที่เรียกกันว่า “Ochamori” มีความน่าตื่นเต้น และน่าสนใจกว่าพิธีชงชาที่เราเคยเข้าร่วมที่อื่น เนื่องจากว่า ถ้วยชา ของที่วัดนี้จะมีขนาดใหญ่มากกว่าปกติ คือมีน้ำหนักถึง 8 กิโลกรัม เส้นผ่าศูนย์กลาง 40 เซนติเมตร ในพิธีก็คือเค้าจะให้ผู้เข้าร่วมพิธีส่งต่อถ้วยชาไปเรื่อยๆ จนครบคน โดยการดื่มจากถ้วยชาใบใหญ่เพียงใบเดียว เป็นการสื่อสารถึงความสามัคคี ความร่วมมือร่วมใจกันนั่นเองค่ะ ซึ่งตอนนั้น 一期一会 ที่เราได้ยินนั้น เป็นเรื่องน่าสนใจสำหรับเรา แต่ยังไม่ได้อินกับคำนี้มากสักเท่าไหร่ จนเมื่อหลังๆ มานี้ เราได้พบเจอกับเหตุการณ์ที่เรียกว่าทำให้เข้าใจกับปรัชญานี้ได้อย่างชัดเจนมากขึ้น และรู้สึกว่าเป็นเรื่องสำคัญ ก็เลยไปหาข้อมูลมาเพิ่มเติม เพื่อมานำเสนอให้กับผู้อ่านได้รู้จัก และอาจเป็นประโยชน์ในการนำไปปรับใช้กับชีวิตได้มากขึ้นค่ะ เอาหล่ะ ปรัชญาที่ว่า อาจเป็นการพบเจอกันเพียงครั้งเดียว จะทำให้คุณได้มุมมองกลับไปมากแค่ไหน มาดูรายละเอียดกันเลยค่ะ

一期一会 (อิจิโกะ อิจิเอะ) คืออะไร ?

“一期一会” เป็นแนวคิดที่มาจากวัฒนธรรมญี่ปุ่นซึ่งสะท้อนถึงความสำคัญของการตระหนักถึงความเป็นเอกลักษณ์และความสำคัญของแต่ละช่วงเวลาและการพบปะในชีวิตของเรา เป็นการย้ำเตือนว่า แต่ละช่วงเวลาหรือการพบปะนั้นเป็นสิ่งที่ไม่สามารถย้อนกลับไปได้ และเราควรให้ความสำคัญกับมันอย่างเต็มที่

คำว่า “一期 (อิจิโกะ)” หมายถึงช่วงเวลาหนึ่งของชีวิต หรือการพบกันหนึ่งครั้ง ส่วน “一会 (อิจิเอะ)” หมายถึงการพบปะ หรือการเจอกันครั้งหนึ่ง ดังนั้น “一期一会” จึงสามารถแปลได้ประมาณว่า “การพบกันครั้งเดียวในชีวิต”

แนวคิดนี้มีรากฐานมาจากประเพณีการชงชาในญี่ปุ่น ซึ่งการเตรียมและเสิร์ฟชานั้นถือเป็นศิลปะที่ต้องการความตั้งใจและความใส่ใจในทุก ๆ รายละเอียด ผู้ชงชาและผู้ดื่มชาแต่ละคนจะมุ่งมั่นให้เกิดประสบการณ์ที่ดีที่สุดในช่วงเวลานั้น ๆ ทั้งที่รู้ว่าการพบกันนั้นอาจจะไม่เกิดขึ้นอีกก็ตาม ความหมายที่ลึกซึ้งของ “一期一会” ยังสามารถสะท้อนถึงการให้ความสำคัญกับคนรอบตัวและการใช้ชีวิตในแต่ละวันด้วยความตระหนักรู้ การยอมรับว่าทุกการพบปะ ทุกช่วงเวลา ล้วนเป็นสิ่งที่มีค่าและไม่สามารถย้อนกลับได้ ทำให้เราตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งที่มีอยู่ในปัจจุบัน และกระตุ้นให้เราใช้ชีวิตอย่างเต็มที่และมีความหมายมากยิ่งขึ้น ซึ่งการนำแนวคิดนี้ไปใช้ในชีวิตประจำวันจะช่วยให้เราพัฒนาให้เกิดความสำเร็จทางด้านอารมณ์และจิตใจได้ เนื่องจากเราจะตระหนักถึงความสำคัญของการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี การทำงานอย่างมีจุดมุ่งหมาย และการใส่ใจในทุกช่วงเวลาอย่างเต็มที่ เรียกว่าเป็นการกระตุ้นให้เราใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และมีความหมายมากยิ่งขึ้นนั่นเอง

ประวัติศาสตร์ ความเป็นมาเพิ่มเติมของ 一 期一会

ปรัชญา “一期一会” (Ichi-go ichi-e) มีต้นกำเนิดจากประเพณีการชงชาแบบญี่ปุ่นที่เรียกว่า ” 茶道 ” (ชาโด) ซึ่งเป็นศิลปะและวิธีการเตรียมและเสิร์ฟชาในวัฒนธรรมญี่ปุ่น แนวคิดนี้เชื่อมโยงกับผู้ฝึกฝนชงชา และประสบการณ์ที่พวกเขาต้องการสร้างขึ้นในแต่ละครั้งที่มีการพบปะและการจัดเตรียมชาให้กับผู้เข้าร่วม มาดูรายละเอียดกันต่อค่ะ

“一期一会” ถูกพัฒนา และเผยแพร่โดย เซโน ริคิยู (Sen no Rikyū) ซึ่งเป็นผู้มีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์การชงชาในญี่ปุ่น เขาเป็นหนึ่งในผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างและพัฒนาประเพณีชาโดในศตวรรษที่ 16 ความตั้งใจในการเตรียมชา และการให้ความสำคัญกับประสบการณ์ที่ไม่สามารถทำซ้ำได้ในแต่ละครั้ง เป็นสิ่งที่เซโน ริคิยูยึดถือและสอนผู้เรียนชงชา ซึ่งในการฝึกชาโดนั้นได้นำ แนวคิด “一期一会” มาใช้เพื่อสร้างบรรยากาศที่ใส่ใจและตั้งใจในการจัดเตรียมชา เพื่อให้ทั้งผู้ชงชาและผู้ดื่มชาได้สัมผัสถึงความพิเศษของช่วงเวลานั้น ๆ การเข้าใจว่าแต่ละการพบปะและการจัดเตรียมชานั้นไม่สามารถเกิดขึ้นอีกในลักษณะเดียวกันได้ จะช่วยให้การทำงานเป็นไปอย่างตั้งใจและใส่ใจในทุกรายละเอียดนั่นเอง

ปรัชญานี้ได้รับการเผยแพร่และกลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมญี่ปุ่นที่มีความลึกซึ้งค่ะ โดยเฉพาะในบริบทของการชงชา ซึ่งแน่นอนว่าแนวคิดนี้ได้ถูกนำมาใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ในงานศิลปะ การประชุม การศึกษา และในกิจกรรมอื่นๆ นอกเหนือจากการชงชาด้วย เพื่อส่งเสริมความใส่ใจ ความพอใจในการใช้ชีวิตในแต่ละวัน ทำให้เรามีทัศนคติที่ดีต่อทุกช่วงเวลาและความสัมพันธ์ที่เรามีในชีวิตประจำวัน

มีปรัชญา หรือแนวคิดไหนบ้างมั้ย ? ที่สอดคล้องกับ 一 期一会

มีหลายปรัชญาที่สอดคล้องกับแนวคิดของ “一期一会” โดยเฉพาะในเรื่องของการให้ความสำคัญกับปัจจุบันและการตระหนักถึงคุณค่าของแต่ละช่วงเวลาและการพบปะ ลองมาดูกันต่อค่ะ

• สโตอิก (Stoic) : ปรัชญาที่เน้นการควบคุมอารมณ์ และการมุ่งเน้นในสิ่งที่สามารถควบคุมได้ คีย์เวิร์ดสำคัญของสโตอิกคือการยอมรับและให้ความสำคัญกับสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ซึ่งคล้ายคลึงกับ “一期一会” คือการเข้าใจว่าเหตุการณ์หรือช่วงเวลาที่เกิดขึ้นไม่สามารถย้อนกลับมาได้อีก ดังนั้นการทำงานหรือการใช้ชีวิตด้วยความตั้งใจในปัจจุบันจะช่วยให้เราเจริญเติบโตและมีความสุข (อ่านเรื่องปรัชญา Stoic เพิ่มเติมได้อีกในเว็บไซต์ของเรานะคะ คลิกอ่านที่นี่ได้เลย)

• พุทธศาสนา (Buddhism) : พุทธศาสนาเน้นการตระหนักรู้ถึงการมีอยู่ชั่วคราวของสรรพสิ่ง ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดของ “一期一会” ที่บอกว่าแต่ละช่วงเวลาหรือการพบปะนั้น เป็นสิ่งที่ไม่สามารถกลับมาได้อีก การตระหนักถึงความไม่ถาวรของชีวิตจะช่วยให้เราใช้ชีวิตอย่างมีความหมาย และไม่ยึดติดกับสิ่งที่ผ่านไปแล้ว

• การเจริญสติ (Mindfulness) : การฝึกสติ การรับรู้ในปัจจุบัน (Mindfulness) มีความคล้ายคลึงกับ “一期一会” เพราะว่าเป็นการเน้นการตระหนักถึงความรู้สึกและประสบการณ์ในปัจจุบันอย่างเต็มที่ การฝึกนี้จะช่วยให้เรามีความตั้งใจและให้ความสำคัญกับสิ่งที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงเวลา

• Carpe Diem : ในภาษาละติน มีวลีที่สร้างพลังว่า Carpe Diem ซึ่งหมายความประมาณว่า อย่ามัวแต่รีรอ จงฉกฉวยโอกาสที่มีในวันนี้ อยากทำอะไรก็รีบทำ ซึ่งหลายคนอาจเคยได้ยินเวอร์ชั่นภาษาอังกฤษที่ว่า Seize the day. ซึ่งเป็นแนวคิดที่สอดคล้องกับ “一期一会” คือเป็นการส่งเสริมให้เราใช้ชีวิตอย่างเต็มที่และไม่รอคอยหรือยึดติดกับอนาคต โดยมุ่งเน้นให้ความสำคัญกับปัจจุบัน

• จิตวิทยาเชิงบวก (Positive Psychology) : ส่วนหนึ่งของจิตวิทยาเชิงบวกนั้น เป็นการสนับสนุนเรื่องการตระหนักถึงความดีและคุณค่าของชีวิตในปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้องกับการใช้แนวคิด “一期一会” ที่สนับสนุนว่าการมองโลกในแง่ดีและการมองหาโอกาสในการทำให้ชีวิตจะช่วยเติมความหมายในทุกช่วงเวลา

เราจะนำ 一期一会 ไปใช้ในชีวิตประจำวันยังไง ?

การนำแนวคิด “一期一会” ไปใช้ในชีวิตประจำวันจะช่วยให้เรามีชีวิตที่มีความหมาย พอใจในชีวิตมากขึ้น ช่วยสร้างความสำพันธ์ที่ดี ที่มีความหมายจริงๆ กับตัวเรา และคนรอบข้างเราได้มากขึ้น ลองมาดูไอเดียวิธีการใช้กันนะคะ

• การตระหนักรู้ในปัจจุบัน : เริ่มจากการฝึกให้มีความตระหนักรู้ในทุกช่วงเวลาที่เรามีอยู่ ในแต่ละวัน ให้เราใช้เวลาสักครู่เพื่อหยุดคิดและรู้สึกถึงความสำคัญของช่วงเวลานั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การพบปะกับเพื่อน หรือการใช้เวลากับครอบครัว ซึ่งการรับรู้ถึงความสำคัญของแต่ละช่วงเวลาจะช่วยให้เราใช้เวลานั้นอย่างเต็มที่และมีคุณค่าได้มากขึ้นค่ะ
• การให้ความสำคัญกับคนรอบตัว : การให้ความสำคัญกับความรู้สึกและความต้องการของคนรอบตัว เป็นอีกวิธีหนึ่งในการปรับใช้ “一期一会” ให้เกิดประโยชน์เช่นกันค่ะ ตัวอย่างเช่น การมีส่วนร่วมในการสนทนาอย่างจริงใจ ฟังด้วยความตั้งใจ และเคารพต่อความคิดเห็นของผู้อื่น การปฏิบัติอย่างนี้จะทำให้ความสัมพันธ์ของเรามีความหมายและเชื่อมโยงกันมากยิ่งขึ้น
• การมุ่งมั่นในงานที่ทำ : ไม่ว่าจะเป็นงานเล็กหรือใหญ่ การทุ่มเทและให้ความสำคัญกับงานแต่ละชิ้นจะทำให้เราสามารถสร้างผลงานที่มีคุณค่าและความพอใจในการทำงานได้ การมองว่างานแต่ละชิ้นเป็นโอกาสจะทำให้เราใส่ใจในรายละเอียดและทำงานด้วยความตั้งใจได้มากขึ้น
• การมีความคิดบวก และเปิดกว้าง : เมื่อเราเข้าใจว่าแต่ละช่วงเวลาและการพบปะนั้นมีความเป็นเอกลักษณ์และไม่สามารถย้อนกลับไปได้ ก็จะทำให้เราใช้ชีวิตได้อย่างเปิดกว้างมากขึ้น คิดบวกได้มากขึ้น และช่วยให้เรามีทัศนคติที่ดีและยอมรับความเปลี่ยนแปลงในชีวิตได้ง่ายขึ้นนั่นเองค่ะ
• สร้างประสบการณ์ที่ดี : การใช้ชีวิตในปัจจุบันด้วยความตั้งใจและเต็มใจเพื่อที่จะสร้างประสบการณ์ที่ดี จะทำให้เรามีความทรงจำที่ดีและรู้สึกมีคุณค่าได้มากขึ้น เราสามารถที่จะตั้งใจสร้างช่วงเวลาที่เป็นความทรงจำดีๆ เช่น การจัดงานเลี้ยงกับเพื่อน การทำกิจกรรมร่วมกับครอบครัว หรือการท่องเที่ยวไปยังสถานที่ใหม่ ๆ ได้ เป็นต้น

How to ไม่ยาก ช่วยให้คุณนำ 一期一会 (อิจิโกะ อิจิเอะ) ไปใช้ได้จริง !

การเริ่มต้นนำปรัชญา “一期一会” ไปใช้ในชีวิตประจำวันอาจเริ่มจากการเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ และค่อย ๆ ขยายไปยังด้านอื่น ๆ ของชีวิต สำหรับใครที่อ่านมาจนถึงตรงนี้แล้ว ยังไม่แน่ใจว่าจะเอาไปใช้ยังไง ลองมาดูแนวทางกันค่ะ

• ฝึกการตระหนักรู้ อยู่กับชปัจจุบัน : เริ่มจากการฝึกสติ และตระหนักรู้ถึงช่วงเวลาที่คุณอยู่ปัจจุบัน ใช้เวลาในการรับรู้และมีความสนใจในสิ่งที่เกิดขึ้นในขณะนั้น เช่น เมื่อคุณพูดคุยกับคนอื่น ให้ใส่ใจในสิ่งที่เขาพูดให้ในขณะนั้นให้มากที่สุด เป็นต้น
• ตั้งใจเมื่อต้องทำกิจกรรมแต่ละอย่าง : ทำให้ทุกกิจกรรมในชีวิตประจำวันมีความหมาย โดยการมุ่งมั่นและทุ่มเทให้เต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การศึกษา หรือการใช้เวลากับคนที่คุณรัก พยายามทำให้แต่ละช่วงเวลามีคุณค่าและมีความสำคัญ
• ให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ : ตั้งใจในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีเมื่อต้องพบปะกับคนอื่น ฟังอย่างตั้งใจ และเคารพต่อความรู้สึกและความคิดเห็นของผู้อื่น การใส่ใจในรายละเอียดและการตอบสนองที่จริงใจจะช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่มีคุณค่าได้ค่ะ
• ใช้เวลาในการสะท้อนตัวเอง (Self Reflection) : หมั่นใช้เวลาในการสะท้อนหรือทบทวนถึงประสบการณ์ที่ผ่านมาและสิ่งที่คุณได้เรียนรู้ การประเมินสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตจะช่วยให้คุณตระหนักถึงความสำคัญของแต่ละช่วงเวลาและการเรียนรู้จากเรื่องราวเหล่านั้นได้
• กำหนดเป้าหมายและความตั้งใจ : กำหนดเป้าหมายในชีวิต และลงมือทำอย่างตั้งใจเพื่อบรรลุเป้าหมายเหล่านั้น ให้เหมือนกับว่าเราได้ทำสิ่งนี้แค่ครั้งเดียว และจะไม่มีโอกาสได้ทำสิ่งนี้อีก จะทำให้เราเห็นคุณค่าของสิ่งที่อยู่ตรงหน้ามากขึ้นโดยอัตโนมัติ
• สร้างช่วงเวลาที่มีความหมาย : ลงมือสร้างประสบการณ์ที่มีความหมาย เช่น การจัดกิจกรรมพิเศษกับครอบครัวและเพื่อน การทำสิ่งที่คุณรัก หรือการทำกิจกรรมที่คุณรู้สึกว่าความสำคัญกับชีวิต
• เรียนรู้จากความล้มเหลวและความสำเร็จ : ตระหนักว่าแต่ละความล้มเหลว และความสำเร็จนั้นล้วนแต่เป็นช่วงเวลาที่ไม่สามารถย้อนกลับได้ เรียนรู้จากประสบการณ์เหล่านี้และใช้มันเป็นแรงผลักดันในการเติบโตและพัฒนาตนเอง
• ฝึกความยืดหยุ่นทางอารมณ์ : ฝึกฝนการรับมือกับความเปลี่ยนแปลง และสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดด้วยความสงบและมุ่งมั่น จะช่วยให้คุณมีสามารถในการปรับตัวและยอมรับได้เก่งขึ้น

Inspire Now ! : “一期一会” (อิจิโกะ อิจิเอะ) สอนให้เราเห็นคุณค่าของแต่ละช่วงเวลาและการพบปะในชีวิต เพราะทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบันเป็นโอกาสที่ไม่สามารถย้อนกลับมาได้อีก เราควรใช้ชีวิตด้วยความตั้งใจในทุกกิจกรรมที่ทำ ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การเรียน หรือการอยู่กับคนที่เรารัก การให้ความสำคัญกับช่วงเวลาและความสัมพันธ์เหล่านี้ช่วยให้เรามีชีวิตที่เต็มไปด้วยความหมายและความพอใจมากขึ้น เพราะเมื่อเราตระหนักถึงความไม่ถาวรของทุกสิ่ง เราจะได้เรียนรู้ที่จะมีสติและมองเห็นคุณค่าในสิ่งที่เรามีในปัจจุบัน เราจะสร้างประสบการณ์ที่ดี และใช้ชีวิตอย่างเต็มที่ได้มากยิ่งขึ้น