Hello, Anxiety… social anxiety คือ…? ดูกันดีๆ อาการนี้ไม่ใช่แค่เขิน

Hello, Anxiety …

You’ve come to keep me company…

เพลงจังหวะเพลินๆ ชื่อ Hello Anxietysของคุณ Phum Viphurit ถ่ายทอดความรู้สึก และห้วงความคิดของคนที่มีอาการวิตกกังวลได้เป็นอย่างดีเลย ถ้าใครยังไม่เคยลองฟัง เฟิร์นแนะนำค่ะ

• Anxiety คือ…

ก่อนเราจะเข้าหัวข้อหลักของเราวันนี้ ว่า Social Anxietysคืออะไร ขอกล่าวถึง Anxietysหรืออาการวิตกกังวลโดยทั่วไปก่อนนะคะ Anxietysคือ อาการวิตกกังวลที่มักจะแสดงออกได้ทั้งทางกายและทางอารมณ์ เป็นความกลัว ประหม่า เมื่อเจอกับสถานการณ์ที่กระตุ้นให้เกิดอารมณ์ดังกล่าว อย่างการสัมภาษณ์งาน พูดหน้าชั้นเรียน เป็นต้น บางคนอาจหน้าแดง มือสั่น เหงื่อออก ซึ่งอาการเหล่านี้ เราทุกคนคงประสบมาบ้างตามปกตินะคะ แต่ถ้าอาการรุนแรง และอยู่กับเราต่อเนื่องเกินกว่า 6 เดือน หรือกระทบกับการใช้ชีวิตประจำวัน นั่นอาจเป็นสัญญาณว่าเราอาจเป็นโรควิตกกังวล (Anxiety Disorder) นะคะ 

ซึ่ง AnxietysDisorder ก็มีที่แยกย่อยออกมาหลายประเภทค่ะ ทั้ง social anxietysdisorder,  panic disorder, generalized anxietysdisorder และ อาการ phobia อื่นๆ บทความนี้เราจะมาทำความรู้จัก social anxietysกันค่ะ เผื่อวันหนึ่งอาการนี้มาเยือนเราเหมือนกับที่เนื้อเพลงข้างบนบอกไว้ เราจะรับมือกับมันได้

• Social Anxiety คือ…

Social anxietysคืออาการหวั่นวิตกเกี่ยวกับการเข้าสังคม ที่บอกว่าไม่ใช่แค่เขินเพราะ social anxietysคืออาการที่อาจพัฒนาไปเป็น social anxietysdisorder แบบที่เพียงแค่การเอ่ยปากชวนคุยกับคนอื่นก็อาจเป็นเรื่องยากมากๆ ได้ ถือเป็นสิ่งที่ขัดขวางการใช้ชีวิตอย่างหนึ่งเลย เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่าในชีวิตประจำวันของคนเราจำเป็นต้องมีการปฏิสัมพันธ์กับผู้คนและบางครั้งความสามารถในการสื่อสารกับผู้คนนั้นเป็นตัวแปรสำคัญกับความสำเร็จของเรา สำหรับคนที่มีโรคนี้ Anxietys& Depression Association of America (ADAA) ได้ให้ข้อมูลของปี 2020 ไว้ว่าโรค social anxietysคือ โรคที่ผู้ใหญ่ 15 ล้านคนในสหรัฐอเมริกาเป็น และส่วนใหญ่รายงานว่ามีอาการมากว่า 10 ปี ก่อนที่จะพยายามหาทางรักษา โดยอาการเหล่านั้นเริ่มขึ้นในช่วงเข้าวัยรุ่น นับเป็นจำนวนที่ไม่น้อย

[affegg id=4038]

• อาการของโรค social anxiety คือ…

คนที่เป็นโรคนี้จะมีความกลัวหรือหวั่นวิตกเกินกว่าที่เขาเองจะควบคุมมันได้ ต่างจากอาการตื่นเต้นปกติที่เราอาจเคยเป็นกันก่อนต้องนำเสนอโครงการสำคัญ หรือรวบรวมความกล้าไปทักทายทำความรู้จักกับเพื่อนใหม่ ถึงแม้จะหวั่นใจบ้าง แต่ก็สามารถควบคุมมันให้เป็นปกติ และทำกิจกรรมนั้นจนสำเร็จได้ แต่นั่นไม่ใช่สำหรับคนที่มีอาการ social anxietysค่ะ

อาการทางอารมณ์หรือพฤติกรรมของคนที่มีภาวะ social anxietysคือ จะมีความกลัวต่อสถานการณ์ที่จะถูกตัดสินมากๆ เขาจะกลัวว่าจะทำอะไรที่ทำให้ตัวเองต้องรู้สึกอับอายหรือเปล่า กังวลไปอีกชั้นหนึ่งว่าคนอื่นจะสังเกตได้ไหมว่าเขากำลังกังวลแล้ววิตก คล้ายกับกลัวว่าอีกฝ่ายจะมีจิตวิทยาอ่านใจคนรับรู้ได้ว่าเขากำลังกลัว ซึ่งความจริงแล้วไม่ใช่ อาการแบบนี้ทำให้เป็นเรื่องยากมากที่เขาจะปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นโดยเฉพาะคนแปลกหน้านะคะ และเมื่อมันเป็นเรื่องยากและน่ากลัวสำหรับเขา สิ่งที่จะเกิดขึ้นกับคนที่มีภาวะ social anxietysคือ เขามักจะหลีกเลี่ยงที่จะเข้ากลุ่มสังคมหรือปฏิสัมพันธ์พบปะกับผู้คน ทั้งที่ในใจเขาอาจจะต้องการเป็นส่วนร่วมของกลุ่มสังคมนะ แต่มันยากเกินไปจริงๆ สำหรับเขา 

ความกลัวและความกังวลนี้เกิดได้ในทุกจังหวะของการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเลย นั่นก็คือ เกิดขึ้นก่อนที่จะเข้าไปมีกิจกรรมทางสังคมพูดง่ายๆคือกังวลไว้ก่อน และมีความกลัวมากๆ ในขณะที่กำลังปฏิสัมพันธ์อยู่ด้วย บางคนอาจมีอาการทางกายให้เห็นได้ชัดว่า เขาหน้าแดง เหงื่อออก มือสั่น เสียงสั่น รวมทั้งอาการทางกายอื่นๆ ที่เขาสามารถรับรู้ได้ เช่น หายใจลำบาก ท้องไส้ปั่นป่วนมึนงง และกล้ามเนื้อเกร็ง และแม้แต่หลังจากที่การปฏิสัมพันธ์หรือการทำกิจกรรมทางสังคมเสร็จลง เขาก็มักจะใช้เวลาครุ่นคิดอยู่กับการวิเคราะห์หรือวิจารณ์ตัวเองว่าเขาทำได้ดีแค่ไหน แสดงออกได้ดีแค่ไหนต่อหน้าคนอื่น มีจุดบกพร่องอะไรหรือเปล่าที่เขาได้แสดงออกไป และมักจบลงที่การคาดหวังว่าทุกครั้งที่ต้องทำกิจกรรมทางสังคมจะมีผลทางลบตามมาเสมอ

[affegg id=4039]

• สาเหตุหรือปัจจัยที่เกี่ยวข้องของภาวะ social anxiety คือ…

ณ ปัจจุบันสาเหตุของภาวะ social anxietysถูกตีความไว้ในหลายแง่มุม มีนักวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับสมองและระบบประสาทของมนุษย์ ให้ความเห็นไว้ว่าอาจเป็นเพราะบุคคลคนนั้นไม่สามารถอ่านหรือตีความสีหน้าท่าทางของผู้อื่นได้แบบถูกต้อง เช่น เขาอาจจะคิดว่าคนตรงหน้าที่กำลังคุยด้วยมีสีหน้าท่าทางที่ไม่พอใจในตัวเขาทั้งๆ ที่มันอาจจะไม่จริง ทำให้เกิดความกังวลขึ้นมาเวลาที่ต้องพูดคุยหรือปฏิสัมพันธ์กับใคร อีกสาเหตุนึงที่ถูกกล่าวถึงคือการที่บุคคลคนนั้นไม่ได้พัฒนาทักษะทางสังคมของตัวเองอย่างเต็มที่ ทำให้ขาดทักษะในการเข้าสังคม ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสารพูดคุย สบตาผู้ฟัง เว้นระยะในการพูดตอบโต้ ซึ่งเมื่อขาดทักษะเหล่านี้ก็อาจจะได้การตอบสนองในทางลบจากผู้อื่นกลับมาทำให้เขายิ่งขาดความมั่นใจในการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น จนสะสมมาเป็นภาวะนี้ได้ หรืออาจเกิดจากความไม่มั่นใจหรือไม่พอใจในตนเอง ทำให้เป็นกังวลได้ง่ายว่าผู้อื่นจะมองตัวเขาอย่างไร นอกจากนี้ปัจจัยทางสภาพแวดล้อมและความเครียดอื่นๆ ก็อาจมีผลค่ะ

[affegg id=4040]

• การบำบัดอาการ social anxiety

การดูแลรักษาอาการ social anxietysนี้ ก่อนอื่นอาจต้องพบแพทย์เพื่อคัดกรองว่า อาการที่เกิดขึ้นไม่ได้เกิดมาจากสาเหตุทางกาย หลังจากนั้นจะเป็นการพบกับผู้เชี่ยวชาญทางด้านสุขภาวะทางจิต ไม่ว่าจะเป็นจิตแพทย์ นักจิตวิทยาคลินิก หรือนักจิตวิทยาการปรึกษา ซึ่งส่วนใหญ่แล้วการบำบัดอาการ social anxietysนี้จะทำโดยผ่าน psychotherapy นั่นคือการบำบัดผ่านการพูดคุย ซึ่งนับเป็นวิธีรักตัวเองอย่างหนึ่ง ที่ถึงแม้ไม่มีอาการผิดปกติใดๆ ก็ใช้เป็นวิธีดูแลตัวเองได้นะคะ หรืออาจทำร่วมกับการบำบัดด้วยสมาธิที่อยู่ในความดูแลของนักบำบัดตามความเหมาะสมค่ะ หรือหากท่านใดในที่นี้พบว่าธรรมะคลายเครียดก่อนนอนสามารถช่วยทำให้จิตใจสงบลงได้ก็อาจใช้ร่วมด้วยได้นะคะ

DIY INSPIRE NOW ทำให้ฉันเป็นคนใหม่ที่ดีกว่าเดิมและเข้าใจว่า social anxietysไม่ใช่แค่อาการเขินอายต่อหน้าผู้คนใช่ไหม? ติดตามบทความอื่นๆ ที่จะทำให้เราเป็นคนใหม่ที่ดีขึ้นได้ได้ เช่น จิตวิทยาอ่านใจคน วิธีรักตัวเอง และธรรมะคลายเครียดก่อนนอน ได้บนเว็บไซต์ของเราค่ะ

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : mayoclinic.org, nimh.nih.gov, healthline.com, adaa.org